راهکارهایی در کتابخوانی کودک
راهکارهایی در کتابخوانی کودک
بیشتر والدین می‌دانند که خواندن (کتاب) به مدت 15 دقیقه در روز برای کودک مهمترین‌کاری است که می‌توان برای کودک انجام داد تا به موفقیت او در یادگیری خواندن در مدرسه کمک کند.
اما احتمالا آنچه که شما نمی‌دانید، برخی از رموزی است که معلمان به هنگام کتابخوانی با هدف آموزش مهارتهای مهم سواد خواندن به کودکان استفاده می‌نمایند.
ما برخی از نکاتی که معلمان هوشمند بکار می‌گیرند را گرد آورده و با شما به اشتراک می‌گذاریم تا باردیگر که همراه کودک خود (متنی را) می‌خوانید از آن استفاده نمایید. تعدادی از این نظریه‌های ساده را هنگامیی که برایاولین بار (یا صدمین بار) کتاب می‌خوانید به منظور گسترش مهارتهای ابتدایی سواد خواندن در خواننده کوچک خود امتحان نمایید.
راهکار 1- راست به چپ
شاید موضوع ساده‌ای به نظر برسد، ولی حرکت دادن انگشتان، هنگامی که آن کلمات را می‌خوانید درسهای ارزشمندی برای خوانندگان کوچک خواهد بود. جهت‌گیری راست به چپ و بالا به پایین در زبان‌آموزی برای کودکان موضوعی طبیعی نیست (ممکن است این موضوع را وقتی بیشتر وقتها شروع به نوشتن اسم خود از سمت چپ به راست میکند متوجه شده باشید). این مهارت ساده‌ای است که باید یادگرفته شود و چه راهی آسان‌تر از این راه وجود دارد! به عنوان یک عکس‌العمل تشویقی، کودک ممکن است شروع به تشخیص کلماتی که شما در حال خواندن آن هستید کرده و حتی شاید کلماتی که در کتابها بیشتر استفاده می‌شوند، را تشخیص دهد.
راهکار 2-کار با کلمات
اگر کودک شما کنجکاو است، به طور طبیعی معنی کلماتی که تشخیص نمیدهد میپرسد. خواندن فرصتی فوق‌العاده برایی گسترش دایره واژگان فرزند شماست. این درحالی که بیشتر کتابهای مصورحاوی برخی کلمات است که کودکان معنی آن را نمی‌دانند.بعد از خواندن کتاب حداقل یک بار در طول اجرای کار (به طور تفریحی) شروع به بحث در مورد کلماتی نمایید که احتمال میدهید فرزندتان معنی آن را نمی‌داند. بعدها هنگامی که او شروع به خواندن کند، تلفظ این کلمات آشنا بسیار ساده‌تر از کلماتی خواهد بود که هرگز قبلا آن را نشنیده یا ندیده باشد. (درست همچون بزرگسالان)
راهکار 3-اشاره به علایم نگارشی
اگر چه آشنایی در مورد نقطه‌گذاری، علامت‌سوال و زمان استفاده از آن پیش از آغاز خواندن کودک ضروری نیست اما آشنایی با این علایم عمومی نگارشی به کودک کمک میکند تا احساس آسوده‌تری در دنیای (نوشته‌های) چاپی داشته باشد. بنابراین یک بازی ترتیب داده و (به صورت اغراق‌آمیز) با نشان دادن حالتی که با خواندن مثلا علامت تعجب انجام می‌دهند، هنگام خواندن متن این حالت را به او نشان دهید و یا به او فرصت دهید تا به هر یک ازسوالاتی که در متن به آن میرسید پاسخ دهد. به عنوان یک تمرین اضافی حتی میتوانید سعی نمایید یک جمله را با حالتهای مختلف براساس علائم نگارشی برای کودک بخوانید.
راهکار 4-شکار حروف
به عنوان یک سرگرمی دیگر در خواندن کتاب، حروفی خاص را به کودک خود بدهید تا در هر صفحه از کتاب آن را پیدا کند. به او یک ذره بین بدهید و به او بگویید که کارآگاه آن حرف است. با حروفی که در اسم خود اوست شروع کنید تا علاقه او به انجام این فعالیت را بر انگیزد. ببینید که چند حرف ب آخر در کتاب هست و سپس به او نشان دهید که حرف بـ غیر آخر به چه شکلی است. چند ب آخر و بـ غیر آخر در کتاب هست؟ این روشی جالب برای تمرین تشخیص حروف است و شما میتوانید بسیاری از حروف الفبا را تقریبا در همه کتابها پیدا کنید.
راهکار 5- جستجوی دیداری کلمات
اگر سن کودک شما کمی بالاتر است، میتوانید کمک به او در تشخیص دیداری برخی کلمات ساده در بسیاری از کتابها را آغاز نمایید. ده کلمه عمومی در زبان (که به صورت متداول مورد استفاده قرار مییگیرد) عبارتند از: حرف تعریف، و ربط، یک و ی نکره‌ساز، از، به، در، است، تو، که و آن است متنی در پیش‌روی کودک خود قرار داده و شروع به خواندن کنید درحالی که به او در تشخیص این کلمات در متن کمک میینمایید. یکی از کلمه‌هایی که در بالا نام برده شد را در چند برگه یادداشت کوچک نوشته و صفحاتی را که باید کلمه مورد نظر را در آن پیدا میکند را در اختیار او قرار دهید. (برای مثال ده برگه یادداشت کوچک تهیه کنید که کلمه (و) در آن وجود دارد و به کودک اجازه دهید که در کتاب کلمه (و) را جستجو کرده و هر زمانی آن را یافت با برگه یادداشتی که (و) دارد آن را علامت گذاری نماید.)هر جمله را با کلمات آن جمله به صورتی بخوانید که او بتواندکلمات متن را بشنود و ببیند.اجباری در این امر نداشته باشید جز اینکه کودک تصور کند که این کار سرگرمی است در غیر اینصورت ممکن است نتیجه‌ای عکس آنچه در نظر دارید بدست آید.
راهکار 6- حدس بزن
پیش از آنکه همراه با یکدیگر شروع به خواندن یک کتاب جدید نمایید، به جلد کتاب نگاه کنید و از کودک خود بپرسید که فکر میکند موضوع داستان درباره چه موضوعی است. نظرش در مورد آن چیست؟ عنوان کتاب را برایش خوانده و از او بپرسید که آیا هنوز هم فکر مییکند پیش بینی او درست است یا می خواهد نظر خود را تغییر دهد؟ پس از آنکه کتاب را خواندید، پیش‌بینی او مبنی به اینکه چقدر به موضوع نزدیک بوده است را ارزیابی نمایید. بعلاوه زمانی که با یکدیگر مشغول خواندن هستید، ممکن است او مایل باشد آنچه در آینده رخ خواهد داد را پیش‌بینی کند. این کار هم تمرین مهمی برای داستان‌سرایی پایه بوده و مهارتی است که در سالهای آینده زمانیکه بیشتر می‌نویسد آن را فراخواهد گرفت.
راهکار 7 -بررسی درک مطلب
پس از آنکه برای اولین بارداستان را خواندید، چند سوال از او بپرسید تا ببینید که چقدر داستان را به یادآورده و فهمیده است. اگر سوالی کردید که نتوانست به آن پاسخ دهد،به او کمک کنید که پاسخ را در کتاب پیدا کند و سپس صفحه‌ای که پاسخ در آن پیدا شده است را بازخوانی نمایید. مهارتهای صحیح خواندن و درک مطلب، زمانی که شروع به خواندن بنماید او را به خوبی یاری خواهد نمود.
ایجاد عشق به کتاب و یادگیری در کودک خردسالتان مهمتر از همه ی مهارتهای سواد‌آموزی است. از توجه بیش از حد به مهارت خواندن و فراموشی لذت کتابخوانی با یکدیگر اجتناب نمایید. بیشتر وقتها از با یکدیگر کتاب خواندن لذت فراوان ببرید و هنگامی که احساس کردید این اتفاق افتاد، به آرامی بیشتر مطالبی که از متن حاضر جمع‌آوری کرده و یاد گرفته‌اید را اجرا نمایید.