در گرایش اقتصاد نظری هسته اصلی تئوریهای اقتصادی مثل اقتصاد ریاضی و اقتصاد سنجی مطالعه میشود؛ یعنی این شاخه بیشتر جنبه انتزاعی و تئوری دارد و تاکید آن بر روی تئوریهای ریاضی است و دانشجوی اقتصاد نظری کمتر پدیدههایی از قبیل تجارت را مطالعه میکند. درسهای خرد و کلان دروس مبنای اقتصاد نظری است و نقش محوری دارند. وجه تمایز این گرایش از رشته اقتصاد در دوره کارشناسی با برنامههای آموزشی دیگر گرایشها ، درس تاریخ عقاید اقتصادی و درس اقتصادسنجی است.
در مقطع متوسطه، کتاب اقتصاد تنها برای دانش آموزان رشته علوم انسانی ارائه شده است و چون مباحث این کتاب جنبه حفظی دارد، بسیاری از داوطلبان آزمون سراسری تصور می کنند که برای موفقیت در رشته اقتصاد باید حافظه قوی داشت تا بتوان مفاهیم و نظریههای متعدد را حفظ کرد. در حالی که به گفته استادان و دانشجویان این رشته، دانشجوی اقتصاد بیش از هر چیز باید در درس ریاضی قوی باشد تا بتواند در این رشته موفق گردد.همچنین دانشجوی اقتصاد لازم است که به مباحث اجتماعی علاقه مند بوده و الفبای جامعه شناسی، علوم سیاسی و روانشناسی را بداند چون اقتصاد یک حلقه از علوم اجتماعی است و زنجیره علوم اجتماعی نیز به هم مرتبط است.
اقتصاد و تجارت الکترونیک، بانکداری اسلامی، برنامهریزی سیستمهای اقتصادی، توسعه اقتصادی و برنامهریزی، علوم اقتصادی (با 1 گرایش)، اقتصاد نفت و گاز، اقتصاد اسلامی و اقتصاد انرژی
فارغالتحصیلان رشته علوم اقتصادی گرایش اقتصاد نظری بیشتر تحلیلگر مسائل اقتصادی شده و میتوانند عهده دار کارهای پژوهشی و تحقیقاتی شوند. ضمنا میتوانند در بخشهای مختلف وزارت اقتصاد مثل بخش مالیات، وزارت صنایع، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی و مرکز آمار فعالیت کنند و مهمتر از همه اینکه حتی اگر فارغالتحصیلان اقتصاد در رشته تخصصی خود فعالیت نکنند، به دلیل داشتن ذهنی باز و تحلیلگر و آشنایی صحیح با مسائل و مباحث اقتصادی، نگاه کارشناسانه ای نسبت به جامعه و پیرامون خود دارند و میتوانند در هر شغلی موفق و کارآمد باشند.