گرایش ادیان و عرفان در رشته الهیات و معارف اسلامی به بررسی و مطالعه ادیان دیگر میپردازد و دین اسلام را تنها در حیطه عرفان بررسی میکند و از این منظر با سایر گرایشات، تفاوت عمده ای دارد. دانشجویان این گرایش، با تاریخ ظهور و گسترش، همچنین احکام، عقاید و اخلاق ادیانی که پیروان بسیاری دارند آشنا میشوند. هدف این گرایش نه اثبات حقانیت و نه بطلان دین خاصی است، بلکه شناسایی نشانههای مشترک و پایههای پیوند بین ادیان است. ادیانی که دانشجویان مطالعه میکنند، به سه گروه زیر تقسیم میشود:
الف) ادیان خاورمیانه که شامل ادیان سامی، یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام میشود که پیامبران آنها نسلشان به حضرت ابراهیم میرسد و دین زرتشت که خاستگاه آن ایران است.
ب) ادیان خاور دور که ادیان کشورهای چین و ژاپن است و شامل «کنفوسیوس«، «تائو» و «شینتو» میگردد.
ج) ادیان شبه جزیره هند که عبارتند از: هندو، بودا و جین.
دانشجویان این گرایش، عرفان را نیز در ادیان مختلف مورد مقایسه قرار میدهند و با ادبیات عرفانی اسلام آشنا میشوند، البته این آشنایی در حد گسترده و وسیعی نیست، زیرا برخلاف تصور بسیاری از داوطلبان، این رشته بیشتر به جنبههای تاریخی نظر دارد تا به جنبههای عرفانی و شاید بهتر باشد که عنوان این گرایش، مطالعات مقایسهای در باب ادیان باشد.
علاقمندی به تحقیق و مطالعه، علاقهمندی به ادیان و تاریخ آنها
فارغالتحصیلان این گرایش در مقطع کارشناسی ارشد میتوانند در یکی از رشتهها و گرایشهای زیر به ادامه تحصیل بپردازند:
علوم قرآن و حدیث، فقه مقارن و حقوق خصوصی اسلامی، فقه مقارن و حقوق عمومی اسلامی، فقه مقارن و حقوق جزای اسلامی، علوم قرآنی - تفسیر قرآن مجید، علوم قرآنی - علوم قرآن مجید، علوم حدیث (با 5 گرایش)، نهج البلاغه (با 3 گرایش)
معارف قرآن، الهیات و معارف اسلامی - فقه و مبانی حقوق اسلامی (با 3 گرایش)، فلسفه و کلام اسلامی (با 2 گرایش)، فلسفه و حکمت اسلامی، الهیات و معارف اسلامی - ادیان و عرفان، الهیات و معارف اسلامی - تاریخ و تمدن ملل اسلامی، عرفان اسلامی
تدریس در مراکز آموزشی و فرهنگی، انجام امور تحقیقاتی و پژوهشی در زمینه ادیان و عرفان، نویسندگی و سردبیری در رسانههای تخصصی، مدیر انتشارات در حوزه نشر تخصصی دینی و عرفانی، تالیف کتاب و...