در مقابل اخباری که کودکان در شبکه های اجتماعی می خوانند، چطور برخورد کنیم
واقعیت در دنیای تلخ
صدف فاطمی: بمباران‌ها، حملات تروریستی، بلایای طبیعی، پیش‌بینی پایان جهان و حتی پوشش‌های سیاسی وقایع کنونی، اخبار تکان‌دهنده و ناراحت‌کننده‌ای است که این روزها در گوشه‌وکنار دنیا به‌شدت در جریان است. آن‌طورکه ان‌بی‌سی می‌نویسد، این روزها پنهان‌کردن اخبار جاری از #کودکان و #نوجوانان، تقریبا کاری غیرممکن است. کودکان امروزی داستانشان با تمام دوره‌های دیگر متفاوت است. آنها حالا به‌واسطه حضور پررنگشان در #شبکه‌های_اجتماعی، درست به اندازه بزرگ‌ترها در جریان اخبار جاری قرار می‌گیرند. نکته مهم این است که آنها منابع خبری خودشان را دارند که گاهی درست نیست و می‌تواند ترسناک هم باشد. علاوه بر این، محتوای بسیاری از سایت‌ها تنها برای مخاطبان بزرگسال طراحی شده و برای کودکان و نوجوانان مناسب نیست اما آنها بدون اطلاع والدین خود، اخبار بسیاری از این رسانه‌ها را دنبال می‌کنند و به‌این‌ترتیب، ممکن است خبرهایی را بخوانند و بشنوند که متناسب با سن و سالشان نباشد.
تجربه نشان می‌دهد که نوجوانان معمولا به‌واسطه شرایط سنی‌شان ترجیح می‌دهند اخباری را که می‌خوانند با دوستانشان یا در بهترین حالت با معلم‌های مدرسه خود در میان بگذارند و درباره آنها صحبت کنند. کودکان اما به‌دلیل فضای محدودتری که دارند، درمورد آنها با والدین خود صحبت می‌کنند و ترسشان را از خبرهایی که خوانده یا شنیده‌اند با آنها در میان می‌گذارند. درمورد نوجوانان و #معلم‌ها، روش برخورد طور دیگری است و بدون‌شک معلم‌ها به‌عنوان راهنمایانی که وظیفه آموزش را به عهده دارند، چاره‌ای جز راستگویی ندارند. هرچند برای نوجوانان در حال رشد، درگیرشدن در دنیای خبرهای سیاه می‌تواند عامل مخربی برای آینده آنها باشد و همین دلیلی برای کاهش نرخ امیدواری در نوجوانان امروزی گزارش شده است اما درباره والدین نحوه برخورد درست از چه قرار است؟ آیا وقتی کودکشان درباره عکس‌های بمبارانی که در یک شبکه اجتماعی آنها را دیده با آنها صحبت می‌کند، باید حقیقت داستان را به او بگویند یا برای اینکه او را از این فضای ترسناک دور و ذهنش را آرام کنند، بهتر است قصه دروغین دیگری را جایگزین کنند؟ یکی از مهم‌ترین راهکارهایی که می‌توان در این شرایط پیش گرفت، این است که هر پدر و مادری فارغ از تلاش برای ایفای نقش دروغین، همان عکس‌العملی را که خودش هنگام شنیدن این خبر داشته، بروز بدهد. کودکان برخلاف تصور دیگران، فرق بین واقعیت و دروغ را حس می‌کنند. اگر شما با شنیدن خبری نگران می‌شوید، حتی اگر بخواهید وانمود کنید اوضاع آرام است، کودکان این حس را از شما دریافت می‌کنند و دروغگویی به آنها باعث می‌شود حس اعتمادشان را به شما از دست بدهند؛ بنابراین تلاش نکنید که چیزی را از آنها پنهان کنید. کودکان برای مواجه با اخبار و اطلاع از چند و چون آن، به شما پناه می‌آورند. یادتان باشد نباید این پناهگاه را از آنها بگیرید. در مورد کودکان زیر هفت سال باتوجه به حضور کمرنگ‌تری که در شبکه‌های اجتماعی دارند، یک راه برخورد، دورکردن آنها از اخبار است. می‌توانید در ساعت‌های بیداری آنها، تلویزیون و به‌ویژه شبکه‌های خبری را روشن نگذارید. حواستان باشد مسئله مهم صدا یا گفتار نیست زیرا در بسیاری از مواقع کودکان اصطلاحات سخت گفتار بزرگ‌ترها را نمی‌فهمند اما دیدن تصاویر کشت و کشتار، خرابی‌ها و زد و خوردها در جریان تظاهرات تا همیشه در ذهن آنها می‌ماند؛ بنابراین آن تصاویر می‌تواند برای آنها ترس و توهمی همیشگی ایجاد کند. کارولین کنور، روان‌شناس کودک می‌گوید: «بهترین و مطمئن‌ترین راه برخورد با کودکانی که در جریان اخبار روز هستند، حرف‌زدن است. به جای اینکه تلاش کنید ذهن آنها را در فضای دربسته پاکی به دور از هر خبر ترسناکی قرار دهید، با آنها صادقانه درباره اخباری که در جریان است صحبت کنید و به آنها این اطمینان را بدهید که فعلا اوضاع خانواده آرام است و این اخبار چیزی از شرایط آنها را تغییر نداده است. بیشتر نگرانی کودکان در این مواقع، جداشدن از اعضای خانواده است. برای به حداقل‌رساندن این ترس‌ها و نگرانی‌ها، می‌توانید تمام اقدامات حفاظتی که در خانواده، جامعه، شهر یا کشورتان وجود دارد، برای آنها توضیح دهید. اگر یک رویداد خبری در کشوری دور اتفاق افتاده است، می‌توانید از روی نقشه گوگل، فاصله را به کودک خود نشان دهید تا خیالش راحت شود. در مورد بچه‌هایی که در مناطقی زندگی می‌کنند که آمار جرم و جنایت بسیار زیاد است، هر گزارش خبری از یک خشونت، می‌تواند ترس بیشتری را منتقل کند. اگر کودک شما در این وضعیت است، با او صحبت کنید و به او این اطمینان را بدهید که نمی‌گذارید این اتفاق برای او بیفتد و مراقبش هستید. کودکان هشت تا ۱۲ ساله، کنجکاوترین دوره زندگی خود را می‌گذرانند. آنها در این سن، تمام خبرهای دور و برشان را سیاه یا سفید می‌بینند. باید قبل از اینکه آنها اطلاعات غلط خود را با دوستانشان در میان بگذارند، شما درباره هر چیزی که سؤال می‌پرسند با دقت و حوصله برای آنها توضیح دهید و سعی کنید فضایی خاکستری از اخبار دور‌و‌بر برایشان بسازید. زبان گفتاری‌تان را ساده کنید اما چیزی را اشتباه نگویید و صورت مسئله را عوض نکنید. یادتان باشد کودکان و نوجوانان دوست دارند با شور و هیجان درباره رویدادهایی که شنیده یا دیده‌اند حرف بزنند، به جای ساکت‌کردن آنها یا منحرف کردن ذهنشان از چیزی که می‌گویند، سعی کنید راهنمای خوب و قابل اعتمادی برای آنها باشید.»