*معرفی رشته
چاپ دستی که با نامهای چاپ هنری و گراورسازی نیز شناخته میشود، شاخهای از هنرهای تجسمی است که در آن اثر هنری از طریق چاپ تصویر بر روی یک سطح، عموما کاغذ یا گاهی پارچه، چرم، پلاستیک و سطوح دیگر توسط هنرمند خلق میشود. چاپ آثار هنری میتواند به روشهای مختلفی از جمله چاپ فلزی، چاپ سنگی، چاپ چوب، چاپ دیجیتال و فرایندهای هنری مبتنی بر انواع حکاکی صورت پذیرد.
چاپهای هنری امکانات فنی صوری و بیانی بسیار متنوعی را در اختیار هنرمند میگذارند و علاوه بر این هنرمند، به مدد چاپ و تکثیر اثر خود میتواند نمونههای ارزانتری را در دسترس مخاطبان قرار دهد. به همین سبب در قرنهای اخیر اغلب هنرمندان برخی روشهای حکاکی و چاپ را آزموده و در آنها به استادی رسیدهاند.
چاپ از طریق انتقال مرکب از یک کلیشه یا صفحه مسطح آماده شده بر روی سطح کاغذ یا مواد دیگر پدید میآید.
*سطح آموزشی مهارتها
هنرجویان این رشته کار کردن روی متریالهای زیر را فرا میگیرند:
صفحههای فلزی که معمولا از جنس مس یا زینک یا صفحههای پلیمری که برای حکاکی یا خوردگی یا اسید استفاده میشوند. از سنگ، آلومینیوم یا پلیمر برای چاپ سنگی و از قالبهای چوبی برای چوب تراش و چوب کند و از لینولیوم برای لینوتراش استفاده میشود.
پردههای پارچهای از جنس ابریشم یا مواد مصنوعی برای چاپ سیلک اسکرین به کار میرود.
*آینده تحصیلی و شغلی
در تمام کشورهای دنیا، دپارتمانهای چاپ از جمله چاپ دستی در دانشکدههای هنری قرار دارد.
کارشناس چاپ میآموزد که چگونه فرآیند تولید یک کار چاپی از مرحله قبل از چاپ؛ یعنی مرحلهای که طرح مشخص میشود تا مرحله پایان چاپ و هنگامی که کار برای توزیع آماده میشود، به خوبی انجام گیرد؛ کاری که نیاز به آشنایی با طراحی و گرافیک دارد یعنی مدیر یک چاپخانه هنگامی که یک طرح به او ارائه میشود، باید بتواند طرح را درک کرده و با آن ارتباط برقرار کند.
*ساعت آموزش
رشته «چاپ دستی» دارای 105 ساعت آموزش است که شامل 42 ساعت شایستگیهای عمومی، 46 ساعت شایستگیهای فنی، 8 ساعت کارگاهی و 9 ساعت شایستگیهای غیرفنی است.
استاندارد مهارت و درس این رشته شامل «طراحی گرافیکی سیاه و سفید متشکل از یک واحد نظری و 3 واحد عملی»، «طراحی گرافیکی رنگی متشکل از یک واحد نظری و 2 واحد عملی»، «طراحی نقوش هندسی متشکل از یک واحد نظری و 2 واحد عملی»، «چاپ باتیک متشکل از 2 واحد نظری و 8 واحد عملی»، «چاپ سیلک اسکرین متشکل از 4 واحد نظری و 12 واحد عملی» و «کارورزی متشکل از 4 واحد عملی» است.