گفت وگو بامهندس ابوالفضل جوکار مؤسس انتشارات گاج
در اولین روز از پانزدهمین سال فعالیت انتشارات بین المللی گاج، پای صحبت مهندس ابوالفضل جوکار موسس و مدیر مسئول این انتشارات نشستیم.
گاج در سال 1381 تاسیس شده؛ در طی این سال ها چند عنوان کتاب به چاپ رسانیده اید؟
بله ؛ گاج در 12شهریور 81 تاسیس شد و رسما شروع به کار کرد و تاکنون بیش از 700 عنوان کتاب از مقطع پیش دبستانی تا دانشگاه منتشر کرده است.
از عملکرد خود در طی این سال ها راضی هستید؟
در خصوص عملکرد ما ، دانش آموزان و معلمان باید اظهار نظر نمایند اما تمام سعی من و گروه ، عرضه ی کتاب های جامع و کامل بوده که انشاءا... مخاطبین ما هم راضی باشند.
آیا در طول این سال ها گاج افت کیفیت یا فروش داشته است؟
از نظر شمارگان کتاب همواره رشد صعودی داشته ایم ، ولی گاها پیش می آید که برخی از کتاب های ناشران دیگر به صورت موردی از حیث شمارگان ، فروش بالاتری داشته باشد.
موفقیت یک کتاب در فروش بیشتر به مولف مربوط می شود یا ناشر؟
بستگی به شهرت نویسنده و ناشر دارد.گاهی اوقات یک نویسنده مشهور ، باعث مطرح شدن یک ناشر می شود. برای مثال ، ناشری که 20 عنوان کتاب دارد و 19 عنوان آن در سال به طور متوسط در 3000 نسخه عرضه می شود و یک کتابش در 100/000 نسخه، بدیهی است اینجا نقش نویسنده کتاب 100/000 جلدی پر رنگ تر از ناشر است و بالعکس یک نویسنده خوب و خوش قلم ولی نه چندان معروف ممکن است کتابش در یک نشر در طی یک سال 3000 نسخه عرضه شود اما همین نویسنده در یک نشر معروف همان کتابش در شمارگان خیلی بالاتر عرضه شود. اینجا نقش ناشر پر رنگتر از مولف است . ولی یک موضوع مهم تر وجود دارد و آن قالب بندی مطالب کتاب درسی براساس نیاز دانش آموزان است یعنی ابتدا بایستی ناشر نیاز مخاطب را تشخیص دهد سپس براساس آن نیاز طرحی را برای تالیف آماده کند و از مولفان مطرح و با تجربه در آن درس بخواهد مطابق آن قالب ، به تالیف بپردازند دراین صورت ناشر یک سبک ارائه داده است و نویسندگان در درون آن سبک مشغول تالیف هستند و دانش آموزان از سردرگمی در دروس مختلف خلاص می شوند. یعنی می دانند که اگر برای مثال در درس ریاضی با این سبک نگارش راضی هستند و مطالب را راحت تر فرا می گیرند در دروس دیگر هم می توانند از کتاب های آن ناشر استفاده نمایند.
گاج این موضوع را در طراحی کتاب های خود رعایت کرده است؟
بله ؛ ما از همان ابتدا بر همین اساس فعالیت خودمان را شروع کردیم و من چون خودم معلم درس شیمی بودم ، نیاز مخاطب را تا حدودی می شناختم و چند سال بعد ساختمان تالیف را تاسیس کردم ، به گونه ای که نویسندگی را به عنوان شغل اصلی معلم تعریف کرده و معتقد هستم که در طول یک هفته یک نویسنده می بایست 4 روز تالیف نماید و 2 روز تدریس ، تا از فضای کلاس درس و دانش آموزان دور نباشد و نوشته های خود را در آن 2 روز در کلاس به بحث و نقد بگذارد و معتقدم این تالیف بایستی در یک محیط با تمام امکانات و نیاز های متناسب تالیف باشد و در تعامل با سایر نویسندگان و ویراستاران ، لذا ضرورت تاسیس ساختمان تالیف از همان روزهای اول برایم قطعی بود.
چرا اخیرا تبلیغات گاج در صدا و سیما کم رنگ شده است؟
میخندد!
کسانی که کتاب های گاج را می خوانند فرصت دیدن تلویزیون ندارند.
همه ساله تیزرهای گاج صرفا جنبه اطلاع رسانی داشته و به معرفی محصولات و خدمات جدید خود پرداخته و هیچ گاه جنبه تبلیغاتی نداشته است . انشاله ا... امسال نیز با توجه به تعداد زیاد محصولات با همین روش اطلاع رسانی گسترده خواهیم کرد.
بیشترین نقدی که به گاج وارد است چیست؟
مخاطبین ما معتقدند که قیمت کتاب های گاج بالا است و این حرف درستی است ولی حجم کتاب های ما نیز زیاد است برخی دانش آموزان در بین ناشران ، قیمت هر درس را با هم مقایسه می کنند. مثلا می گویند کتاب فیزیک گاج گران تر از کتاب فیزیک یک ناشر دیگر است.البته حجم کتاب هم مهم است چون قیمت گذاری در ایران براساس تعداد صفحات صورت می گیرد اما در مجموع قیمت کتاب در ایران در سال های اخیر برای مخاطبان واقعا بالا و آزار دهنده است. تا قبل سال 1386 ناشران سهمیه کاغذ دولتی دریافت می کردند و قیمت کتاب مناسب تر بود اما در طول حدودا یک دهه اخیر همه مراحل تولید یک کتاب با نرخ آزاد طی می شود و مسئله مهم تر اینجاست که کاغذ مصرفی کتاب ها عمدتا وارداتی است و افزایش 300 درصدی نرخ ارز در دهه 90 باعث افزایش 300 درصد قیمت کاغذ به عنوان اصلی ترین هزینه تولید کتاب شد.
چند درصد کاغذ مصرفی در کشور تولید داخل است؟
در خوشبینانه ترین حالت 10 درصد . ما در کشور 2 کارخانه نسبتا فعال و البته بسیار قدیمی و با تکنو لوژی به روز نشده داریم .
شما برای حل مشکل قیمت کتاب چه راه کاری دارید؟
تا زمانی که مطالب آموزشی از طریق کتاب های کاغذی ارائه می شود این مشکل وجود دارد ، کاهش حجم کتاب به محتوای آن و آموزش به زبان ساده لطمه می زند. قطعا در سال های آتی مطالب آموزشی در سطح گسترده از طریق اپلیکیشن ها، کتاب های شنیداری و ویدئوهای آموزشی عرضه خواهند شد و کمتر نیاز به کتاب های کاغذی خواهد بود و آموزش از این روش ها تا 90% کاهش هزینه را برای مخاطبان به همراه دارد.
انتشارات گاج در این مسیر اقدامی کرده است؟
بله ما سایت دکتر آی کیو به نشانی Driq.com را طراحی کرده ایم. تقریبا از 2 سال پیش با هدف آموزش رایگان برای همه اقدام به ضبط صد ها ساعت فیلم آموزشی در همه مقاطع تحصیلی از ابتدایی تا دانشگاه به صورت کامل و حرفه ای توسط برترین اساتید آموزشی نموده ایم و قصد داریم در سامانه Driq.com (دکتر آی کیو) تمام این فیلم ها را به صورت کاملا رایگان ارائه دهیم ؛ یعنی دانش آموزان از اول مهر ماه سال جاری می توانند تمام فیلم های مورد نیاز خود را در هر مبحثی به صورت رایگان انتخاب و با کیفیت بالا دانلود نمایند . به جهت تنوع فیلم های آموزشی در سامانه Driq.com ایده ی دیگری داریم که به زودی اجرا خواهیم کرد و آن برگزاری جشنواره فیلم آموزشی است. در این جشنواره طی یک فراخوان عمومی از همه ی معلمان و اساتید سراسر کشور طی یک طرح جامع تدوین شده تقاضا می کنیم در مباحث تعیین شده از روش تدریسشان مطابق با آئین نامه اعلامی فیلم بگیرند و آن را برای دبیرخانه جشنواره ارسال نمایند و دبیرخانه جشنواره طبق ضوابط از قبل اعلام شده ، از فیلم ها در سامانه Driq.com استفاده کرده و آن ها را نیز به صورت رایگان در اختیار مخاطبان قرار می دهد.
این موضوع بر روی فروش کتاب های شما تاثیر منفی نمی گذارد؟
قطعا منجر به کاهش فروش کتاب می شود ولی این موضوع برای ما مهم نیست ، ما هدف بزرگتر داریم و آن توسعه عدالت آموزشی است و علاقمندیم ، مطالب آموزشی به صورت رایگان در اختیار همه دانش آموزان و دانشجویان قرار بگیرد.
با تشکر از جناب آقای مهندس جوکار برای اینکه وقت ارزشمند خود را در اختیار ما قرار دادند به امید موفقیت روز افزون.
خبرنگار:تمنا سلیمانی