بوم چیست و قوانین بوم گزینی چیست؟

تعریف بوم :

طرح بومی‌گزینی در کنکور با توجه به گسترش رشته‌های تحصیلی و توسعه مراکز آموزش عالی در سطح کشور و به جهت کاهش مشکلات اقامتی و معیشتی دانشجویان، کاهش مهاجرت‌های درون کشوری تصویب شده است. گزینش بومی موجب می شود داوطلبان هر ناحیه با امتیازات در نظر گرفته شده از امکان قبولی بیشتر در رشته‌های بومی بهره‌مند شوند.

در تعریف کنکوری، بومی به فردی اطلاق می شود که حائز یکی از دو شرط زیر باشد:

1. سه سال آخر تحصیلات وی در دوره نظام قدیم متوسطه یا پیش دانشگاهی نظام جدید بر طبق گواهی اداره کل آموزش و پرورش استان در یکی از مناطق تابعه استان مربوطه باشد.
2. محل تولد وی بر طبق مندرجات شناسنامه در یکی از شهرها یا بخش‌های تابعه استان باشد.

اگر به کارنامه توجه کنید، محل اخذ مدرک پیش دانشگاهی، محل اخذ دیپلم و محل اخذ سال ما قبل دیپلم و محل تولد آورده شده است. با توجه به محل اقامت داوطلب در سه سال آخر (پیش دانشگاهی، سال اخذ دیپلم و سال ما قبل دیپلم)، اگر سه سال در یک استان باشد، آن استان به عنوان استان بومی در نظر گرفته می شود؛ اگر در یک استان نباشد، استان محل تولد به عنوان استان بومی داوطلب در نظر گرفته می شود. برای داوطلبان نظام قدیم هم سه سال آخر در نظر گرفته می شود و به همین صورت اگر سه سال آخر در یک استان باشد، آن استان، به عنوان استان بومی در نظر گرفته می شود؛ در غیر این صورت استان محل تولد به عنوان استان بومی در نظر گرفته می شود.

در صورتی که محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر داوطلبی در یک بخش، شهر و یا استان نباشد، بخش، شهر و استان محل تولد داوطلب به عنوان بخش، شهر و استان بومی وی در نظر گرفته می شود.

داوطلبانی که سه سال آخر محل تحصیل خود را در خارج از کشور گذرانیده اند، استان محل تولد، استان بومی آن داوطلبان تلقی خواهد شد.
داوطلبانی که سه سال آخر محل تحصیل را خارج از کشور گذرانیده اند و همچنین استان تولد ایشان نیز خارج از کشور بوده است، استان بومی این قبیل داوطلبان تهران خواهد بود.

برخی از اهداف بومی گزینی:

1- کاهش مشکلات اقامتی و معیشتی دانشجویان و دانشگاه (نظیر مشکل کمبود خوابگاه، افت تحصیلی ناشی از دوری خانواده و مشکلات اقتصادی).

2- کاهش مهاجرت های درون کشوری.

3- گزینش بومی باعث خواهد شد تا داوطلبان هر ناحیه با امتیازات در نظر گرفته شده، بتوانند از امکان قبولی بیشتر در رشته های بومی بهره مند گردند.

گزینش استانی
رشته‌های استانی، رشته‌هایی هستند که در اکثر استان ها گسترش داشته و از نظر کاربردی نیز به متخصصان بومی نیاز دارند.

گزینش ناحیه ای
رشته‌های ناحیه‌ای، رشته‌هایی هستند که در اکثر استان ها وجود نداشته ولی در چند استان مجاور که به عنوان یک ناحیه تلقی می شوند، موجود باشند.

ناحیه یک ( البرز، تهران، زنجان، ‌سمنان، قزوین، قم، مرکزی)، ناحیه دو( آذربایجان شرقی، ‌آذربایجان غربی، اردبیل)؛ ناحیه سه ( اصفهان، ‌چهار محال و بختیاری، یزد)، ناحیه چهار( سیستان و بلوچستان و کرمان)، ناحیه پنج (بوشهر، فارس، کهگیلویه و  بویراحمد، هرمزگان)، ناحیه شش (کردستان، ‌کرمانشاه،‌ همدان)، ناحیه هفت (ایلام، ‌خوزستان، لرستان)، ناحیه هشت (خراسان شمالی، خراسان رضوی ‌خراسان جنوبی) و ناحیه نه ( گلستان، گیلان، مازندران) را شامل می شود.

گزینش قطبی

رشته‌های قطبی رشته‌هایی هستند که در اکثر نواحی وجود نداشته ولی در چند ناحیه مجاور که به عنوان یک قطب تلقی می شود، موجود است،‌ از مجموع چند ناحیه، یک قطب بومی ایجاد می شود که بر این اساس قطب‌ها شامل قطب یک ( البرز، تهران، زنجان، سمنان، قزوین، قم، گلستان، گیلان، مازندران، مرکزی)؛ قطب دو (خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان،‌ کرمان)؛ قطب سه (آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، کردستان،‌ کرمانشاه، ‌همدان)؛ قطب چهار (اصفهان، ایلام، چهارمحال و بختیاری،‌ خوزستان، لرستان، یزد) و قطب پنج ( بوشهر، ‌فارس،‌ کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان) است.

جدول نحوه گزینش رشته های تحصیلی دوره های آموزشی

در آزمون سراسری هر سال چهار سهمیه مناطق، شاهد و ایثارگر، آموزگاران و بهیاران وجود دارد و داوطلبان این آزمون براساس شرایط خود می توانند متقاضی یکی از این سهمیه‌های مصوب باشند