با انتخاب رشته خوب، به جبران کاستی ها بپردازید
این روزها، داوطلبانی که کنکور داده‌اند منتظر اعلام نتیجهاولیه این آزمون هستند و بیشتر آنان برای دیدن رتبه و نتیجه تلاش خود لحظه شماری می‌کنند و منتظرند تا ببینند که چقدر حدس آنها در مورد کنکوری که داده‌اند و نتیجه‌ای که خواهند گرفت با واقعیت مطابقت می‌کند. در این میان، داوطلبانی نیز هستند که آزمون سراسری را به خوبی نگذرانده و رغبت چندانی برای اعلام نتایج و دیدن رتبه خود ندارند. ممکن است این تصور که کنکور و رتبه بد آنها در این آزمون اجازه نخواهد داد تا در رشته و دانشگاه خوبی قبول شوند، باعث دلسردی و حتی ناامیدی این دسته از داوطلبان شده باشد. در بین این داوطلبان، کسانی نیز هستند که مجبورند، در صورت قبول نشدن در دانشگاه، به خدمت مقدس سربازی بروند و می‌ترسند که بعد از اتمام دوران خدمت وظیفه عمومی، دیگر حوصله درس خواندن و شرکت در آزمون سراسری و دانشگاه رفتن را نداشته باشند؛ پس قبولی در دانشگاه، برایشان واجب است. گروهی که از کنکور خود راضی نیستند و فکر می‌کنند نتیجه خوبی از آزمون سال جاری کسب نخواهند کرد، معمولا به دو دسته تقسیم می‌شوند:
افرادی که داوطلبان زرنگ یا متوسط به بالا بوده و از ابتدای مطالعه برای قبولی در کنکور، رشته یا شهرهای خاصی را مد نظر داشته‌اند. این گروه از داوطلبان، با وجود تلاش و کوششی که کرده‌اند، به دلایل متفاوتی، آزمون سراسری را به خوبی سپری نکرده و در حال حاضر تصمیم دارند تا بار دیگر در کنکور شرکت کنند.
به دلیل اینکه این عزیزان در شرایط تحصیلی خوبی به سر می‌برند و هدف خاصی از شرکت در آزمون سراسری دارند، در صورت وجود وقت و شرایط دیگر، می‌توانند یک بار دیگر در این آزمون شرکت کنند. طبیعی است که تجربه‌های گرانبها و آمادگی که از قبل دارند، می‌تواند به طور مؤثری بر کنکور آینده آنها تاثیر مثبت بگذارد؛ به علاوه اینکه یک سال پشت کنکور ماندن برای یک هدف عالی و مورد دلخواه هم، چندان همراه با زحمت و سختی نیست. با این همه، باز هم از نتیجه کنکور ناامید نشوید و منتظر اعلام نتایج اولیه بمانید. همان‌گونه که بارها اشاره کرده‌ایم، رتبه هر داوطلب با توجه به نتیجه کار همه داوطلبان سنجیده می‌شود و ممکن است که بیشتر داوطلبان نیز درس یا درس‌هایی را که شما خوب امتحان نداده‌اید، خراب کرده یا در آن دروس به صورت عالی تست نزده باشند.
یکی از کارهایی که شما عزیزان تا اعلام نتایج اولیه آزمون سراسری میتوانید انجام دهید این است که در کنار استراحت و برنامه‌ریزی برای کنکور سال آینده، درباره انتخاب رشته هم تحقیق کنید؛ درباره رشته‌های جدید که آینده شغلی و بازار خوبی خواهند داشت؛ درباره دانشگاه‌هایی که در رشته‌های مورد علاقه شما دانشجو می‌پذیرند یا ممکن است که این رشته‌ها را اضافه کنند، و درباره اینکه: آیا رشته‌های مشابه رشته شما وجود دارد؟ این رشته‌ها کدام ها هستند؟ بازار کار و آینده آنها چگونه است؟ آیا میتوانید رشته‌های نزدیک به رشته دلخواه خود را که با رتبه شما مطابقت می‌کند، انتخاب نمایید یا اینکه فقط به ادامه تحصیل در رشته مورد علاقه خود مایل بوده و حاضر هستید تا یک سال دیگر صبر کرده و دوباره کنکور دهید؟ پاسخ به هر یک از این سؤال‌ها می‌تواند موضع روشنی را پیش روی شما قرار دهد و شرایط شما را بهتر نمایان کرده و شما را بهتر در راه رسیدن به هدف، پشت کنکور ماندن یا انتخاب رشته راهنمایی کند؛ پس درنگ نکنید و به جای ناراحتی، نیم نگاهی هم مسایلی که ما به شما پیشنهاد داده‌ایم، داشته باشید. با چند نفر، مانند اعضای خانواده یا معلمانتان، مشورت کنید و بهترین تصمیم را در این زمینه بگیرید. یادتان باشد هر تصمیمی که گرفتید، در راستای موفقیت و کامیابی شماست؛ پس شک نکید و امیدوارانه قدم در راه بگذارید.
ممکن است که یک کنکور و نتیجه بد آن، باعث شود تا داوطلبی که چنین شرایطی دارد کار را تمام شده بداند یا به طور کلی از ادامه تحصیل در دانشگاه قطع امید کرده یا اینکه خود را برای درس خواندن و مطالعه تا آزمون سراسری سال آینده آماده نماید. این نگرانی برای این دسته از داوطلبان وجود دارد و آن این است که با توجه به رتبه بدی که آورده‌اند، ممکن است امکان انتخاب رشته دلخواه خود را نداشته و در یک رشته دانشگاهی، بدون آنکه داوطلب به آن رشته علاقه‌مند باشد، قبول شوند یا در یک رشته، بدون آینده شغلی و نیاز جامعه، فارغ‌التحصیلان گردند.
همین مسایل باعث می‌شود تا عده‌ای از این داوطلبان، چنان ناامید و سرخورده شوند که پس از اعلام نتایج اولیه، حتی به سراغ رتبه خود نرفته یا به کلی از انتخاب رشته صرف نظر کنند. شما داوطلب عزیزی که در این شرایط هستید باید بدانید که همه ما می‌توانیم با آنکه رتبه بدی آورده‌ایم انتخاب رشته خوبی داشته باشیم و قبولی ما با آن رتبه، موجب تعجب دیگران شود. بله، تعجب نکنید؛ راهکارهایی وجود دارد که یک پایان بد کنکوری شما به یک شروع خوب دانشگاهی ختم شود؛ پس برای اینکه شما هم جزو آن دسته از داوطلبانی باشید که در سال تحصیلی جاری وارد دانشگاه شده و فصل جدیدی از زندگی خود را آغاز کنید به نکات زیر توجه کنید:
الف- با خودتان کنار بیایید
یکی از مهم‌ترین مسایلی که برای این گروه از داوطلبان پیش می‌آید، این است که تا هنگام اعلام نتایج اولیه و حتی پس از آن، همچنین سردرگم هستند. این بلاتکلیفی باعث می‌شود تا آنها انرژی و توان کافی برای تصمیم‌گیری درست نداشته باشند. قبل از هر چیز با نتیجه نه چندان مطلوب خود کنار بیایید و به این موضوع توجه داشته باشید که نمی‌توان زمان را به عقب برد، اما می‌توان در لحظه، تصمیم‌هایی گرفت که بهترین‌ها را رقم بزنند؛ پس خودتان را ببخشید و گام بعدی را محکم‌تر بردارید.
ب- وقت بگذارید و تحقیق کنید
برای اینکه از اینجای کار به بعد بهتر عمل کنید، لازم است که بارها و بارها و ساعت‌های متمادی فکر کرده و تا جایی که میتوانید تحقیق کنید. این بخش، مهم‌ترین قسمت تصمیم‌گیری شماست. آن قدر فکر کنید تا در آینده هر اتفاقی که بیفتد به خودتان بدهکار نباشید. از خود بپرسید: از آینده چه می خواهید و چگونه و از چه راه‌هایی میتوانید به اهداف خود برسید؟ آیا اهداف شما حتما با ادامه تحصیل در یکی از رشته‌های دانشگاهی محقق می‌شود؟ بله به این نکته توجه داشته باشید که همه راه‌ها نباید به دانشگاه ختم شود و شما میتوانید حتی از رفتن به دانشگاه صرف نظر کنید؛ به شرطی که در این زمینه خیلی فکر کرده و تحقیق کرده باشید. برای تحقیق و تصمیم‌گیری درباره این موضوع هم به سراغ افراد مختلف موفق و با تجربه بروید و از تجربیات گرانبهای آنها استفاده کنید. یادتان باشد که بحث بر سر آینده شماست؛ پس تا میتوانید، تحقیق کنید تا به یک نتیجه خوب و مطلوب در این زمینه برسید.
پ- به مسایل مربوط به انتخاب رشته داوطلبان دقت کنید
بعد از اینکه به این نتیجه رسیدید که حتما می‌خواهید وارد دانشگاه شده و ادامه تحصیل دهید، به مسایل مربوط به رشته‌های گروه آزمایشی خود و دانشگاه‌هایی که در این رشته‌ها دانشجو می‌پذیرند، توجه کنید. باید بدانید که در هر گروه آزمایشی، بعضی از رشته‌ها، از لحاظ داوطلبان، مطلوب و مورد انتخاب بسیاری از رتبه‌های خوب هستند و برخی از دانشگاه‌ها، نیز به دلیل رتبه علمی و امکاناتی که دارند، مورد انتخاب بسیاری از داوطلبان قرار می‌گیرند؛ پس با وجود تمایل و علاقه‌مندی به این رشته‌ها و دانشگاه‌ها باید از انتخاب آنها صرف نظر کنید. البته میتوانید در فرم انتخاب رشته‌ای که سازمان سنجش در اختیار شما می‌گذارد، ده انتخاب اول خود را به رشته‌های خوب و دانشگاه‌های برتر اختصاص دهید؛ یعنی انتخاب خوشبینانه داشته باشید.
انتخاب یازدهم به بعد شما باید شامل رشته‌هایی باشد که، با توجه به رتبه و وضعیتتان در گروه آزمایشی خود، میتوانید به قبولی در این رشته‌ها امیدوار باشید؛ پس باید به گونه‌ای واقعی و عقلایی انتخاب رشته کنید. ضمنا به این نکته توجه کنید که در حال حاضر در بعضی از رشته‌ها و دانشگاه‌ها، تعداد داوطلبان به حد نصاب نمی‌رسد؛ یعنی شما نباید نگران پذیرفته نشدن باشید؛ با این همه، نکته مهم این است که شما بتوانید از شرایط نامطلوب خود، یک وضعیت مطلوب و خوب بسازید.
ت- دانشگاه محورها توجه کنند
برخی از داوطلبان دوست دارند که در هر شرایطی در دانشگاهی خاص ادامه تحصیل دهند. گرچه داوطلبانی که رتبه‌های خوبی کسب نکرده‌اند، نباید به موضوع دانشگاه محوری در انتخاب رشته توجه کنند، اما با این همه، اگر بنا به دلایل خاصی مانند تحصیل در دانشگاه محل سکونت خود یا ... به دنبال قبولی در دانشگاهی خاص هستید، باید به مسایلی از این دست نیز توجه کنید. هم اکنون، با توجه به آیین‌نامه‌های بومی گزینی و شرایط و محدودیت‌های خوابگاهی بسیاری از دانشگاه‌ها، داوطلبان در انتخاب رشته ترجیح می‌دهند که در دانشگاه‌های معتبر در شهر محل سکونتشان ادامه تحصیل دهند. از طرف دیگر، پراکندگی واحد های دانشگاهی نسبت به جمعیت شهرها و استان‌ها یکسان نیست؛ به طوریکه تعداد دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی در بعضی از استان‌ها، با توجه به جمعیت ساکنان آن استان‌ها و تقاضای داوطلبان، بالاتر از استان‌های دیگر است، و بر عکس در بعضی از استان‌ها، تقاضای داوطلبان بیشتر از تعداد دانشگاه‌هاست؛ پس در مورد این موضوعات به خوبی تحقیق کنید و ببینید که در سال‌های قبل، وضعیت دانشگاه‌های مورد نظر شما یا رشته‌هایی بومی آنها چگونه بوده است و در کدام رشته‌ها در آن دانشگاه‌ها، دانشجویان به حد نصاب نرسیده‌اند و از آن میان، کدام رشته‌ها مورد نظر شما هستند و بازار کاری مناسب‌تری دارند.
درباره رشته‌ها و دانشگاه‌های سایر استان‌ها هم در همین رابطه تحقیق کنید و ببینید که در کدام یک از مراکز آموزش عالی و در کدام یک از رشته‌های این مراکز، صندلی‌ها خالی مانده است. در مورد رشته‌های جدیدی که دانشگاه‌ها هر سال به رشته‌های خود اضافه می‌کنند نیز اطلاعاتی به دست آورید. گاهی این رشته‌ها به خوبی می‌توانند شما را در رسیدن به هدفتان کمک کنند؛ زیرا شانس قبولی شما در یک رشته تحصیلی، به تعداد داوطلبان متقاضی آن رشته بستگی دارد که در رتبه‌های بالاتری نسبت به شما قرار گرفته و آن رشته را انتخاب می‌کنند؛ مثلا اگر داوطلبان از وجود رشته دانشگاه‌های جدید در دانشگاه‌ها بی‌خبر باشند، آن رشته و دانشگاه‌ها از رتبه‌های پایین‌تری دانشجو پذیرش خواهند کرد.
ث- تحصیل در رشته مورد نظر با کمی تغییر
اگر به رشته‌ای خاص علاقه دارید و فکر می‌کنید که نمی‌توانید، با توجه به رتبه‌ای که به دست آورده‌اید، آن رشته را انتخاب کنید، باید بدانید که اگر کمی خوش شانس باشید و قدری هم درست و سنجیده انتخاب رشته کنید حتما میتوانید به هدف خود نایل شوید. یکی از کارهایی که در این زمینه میتوانید انجام دهید این است که در دفترچه انتخاب رشته، دنبال کاردانی‌های رشته مورد نظرتان باشید؛ مثلا رشته‌هایی مثل برق، مکانیک و نظایر آن در گروه آزمایشی علوم ریاضی و فنی از جمله این رشته‌ها هستند. این رشته‌ها از طرفی، رشته‌های خیلی خوب این گروه محسوب می‌شوند که برای قبولی در دوره کارشناسی آنها باید رتبه خوبی داشت، و از طرف دیگر، بسیاری از دانشگاه‌ها نیز در مقطع کاردانی آن رشته‌ها دانشجو می‌پذیرند. شما میتوانید در دوره‌های کاردانی این رشته‌ها قبول شده و پس از فراغت از تحصیل، مجددا در کنکور کاردانی به کارشناسی شرکت کنید و پس از پذیرفته شدن، در آن رشته‌ها ادامه تحصیل دهید. این کنکور، در مقایسه با آزمون سراسری، از داوطلبان کمتری برخوردار است و شانس قبولی شما هم در آن، بالاست.
پیشنهاد دیگر ما به داوطلبانی که رتبه دلخواه خود را ندارند و به رشته‌های خاصی علاقه‌مندند این است که به دنبال انتخاب و قبولی در رشته‌هایی باشند که دارای چندین گرایش هستند. در رشته‌هایی که دارای گرایش‌های متعددی هستند بعضی از گرایش‌ها کمتر طرفدار دارند، اما برای ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد، به دلیل اینکه مواد و ضرایب امتحانی بسیاری از گرایش‌های این رشته‌ها با هم برابر است، شما نیز به راحتی میتوانید در یک گرایش خوب از این رشته‌ها ادامه تحصیل دهید؛ پس برای رسیدن به این هدف و قبولی در کنکور در یک رشته خوب، در گام اول شما میتوانید رشته‌ای را انتخاب کنید که گرایش یا برخی از گرایش‌های آن کمتر طرفدار دارد و سپس در مقطع کارشناسی‌ارشد در گرایش‌های پرطرفدار این‌گونه از رشته‌ها ادامه تحصیل دهید.
ج- شما هم شرط بگذارید
شیوه‌ها و راهکارهای یک انتخاب رشته خوب، برای عزیزانی که رتبه‌های غیردلخواه خود را در آزمون سراسری سال جاری کسب خواهند کرد، گفته شد. با توجه به مواردی که در بالا اشاره شد، شما داوطلب عزیزی که این شرایط را دارید نیز میتوانید شرط و شروطی را برای انتخاب رشته خود قایل شوید. بله، درست متوجه شدید، شما هم میتوانید با توجه به علاقه‌مندی‌های خود و بازار کار رشته‌های مختلف و مهارت‌هایتان در رشته‌هایی که میتوانید در آنها ادامه تحصیل دهید، دست به انتخاب بزنید؛ منتهی انتخاب‌های شما نسبت به داوطلبانی که رتبه‌های خوب دارند، محدودتر است، اما کاملا بسته نیست؛ پس این گوی و این میدان. با چشم باز، و تحقیق و تفکر کافی و با امید به آینده، دست به انتخاب بزنید و با انتخاب رشته خوب، به جبران کاستی‌ها بپردازید.
منبع : سنجش