یک بقچه مهارت و دو لقمه موفقیت درسی برای محصل ها


دانش آموزان و دانشجویانی که در آستانه شروع سال تحصیلی جدید هستند، با امید زیادی به کسب موفقیت، آماده حضور در سال تحصیلی جدید می‌شوند؛ همچنان که هر انسانی برای داشتن زندگی بهتر نیازمند کسب مهارت‌های زندگی اعم از تصمیم گیری، حل مسئله و کنترل خشم است برای بهتر و موثر‌تر آموختن نیز باید خود را به مهارت‌های مطالعه مفید‌تر مجهز کند؛ چرا که بهترین ساعات زندگی جوانان امروزی، صرف آموختن و یادگیری می‌شود.

نکاتی درباره مهارت‌های افزایش انگیزه برای ادامه تحصیل و مهارت‌های مطالعه صحیح را در ادامه بخوانید.

اهمیت آشنایی با مهارت‌های مطالعه

آغاز سال تحصیلی شروع یک فرآیند یک ساله علیه ناآگاهی و تلاش برای کسب علم و دانش است. اولین تلنگر برای آگاهی و دانستن در مدرسه به دانش آموز زده می‌شود. در مدرسه است که دانش آموز یاد می‌گیرد چگونه در یک اجتماع زندگی کند و برای داشتن یک زندگی بهتر، چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد. بی‌تردید وظیفه والدین و مربیان است که دانش آموزان را در انتخاب هدف درست و رسیدن به آن یاری کنند. داشتن هدف و برنامه ریزی صحیح در مسیر حرکت به سمت آن از عوامل انگیزشی مهم برای ماندن در مسیر کسب دانش است.

داشتن برنامه ریزی صحیح، باعث اطمینان خاطر و نداشتن دغدغه ذهنی می‌شود و اعتماد به نفس را بالا می‌برد. همچنین باعث افزایش تمرکز حواس می‌شود اما باید یادآوری کرد که تنها داشتن برنامه کافی نیست بلکه اجرا و نظارت بر اجرای آن هم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. البته این نظارت علاوه بر والدین، به صورت خودارزیابی می‌تواند توسط دانش آموز هم انجام بگیرد.

به نظر می‌رسد برای اینکه دانش آموز بتواند انگیزه قوی تری برای درس خواندن داشته باشد، بهتر است به این سوال‌ها پاسخ روشنی بدهد؛ چرا درس می‌خوانم؟ چرا به مدرسه می‌روم؟ و... پاسخ به این گونه پرسش‌ها می‌تواند افق روشنی برای فرد ترسیم کند و انگیزه لازم را برای رفتن به مدرسه و درس خواندن برای وی فراهم آورد. در پایان یادآوری می‌کنیم که علاوه بر مطالب گفته شده، مهم‌ترین مسئله‌ای که می‌تواند فرد را در انتخاب هدف و داشتن برنامه و انگیزه یاری کند، وجود یک رابطه سرشار از صمیمیت و محبت بین والدین و معلمان ودانش آموزان است.

اصول یک برنامه ریزی صحیح

یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها برای موفقیت در تحصیل، استفاده مفید از زمان یا‌‌ همان برنامه ریزی است. هدف از برنامه ریزی، تحت کنترل در آوردن زمان و استفاده مفید‌تر از آن است. دانش آموزان و دانشجویان با برنامه ریزی صحیح می‌توانند به میزان قابل توجهی در وقت صرفه جویی کنند و از وقت‌های اضافه نیز برای انجام کارهای مورد علاقه خود مانند تفریح، گردش یا تماشای فیلم استفاده کنند.

*در نظر گرفتن همه جوانب: برای برنامه ریزی صحیح باید تمام جوانب را برای مطالعه بسنجید و نقاط قوت و ضعفتان را در هر درس مشخص کنید.

*برنامه مدون و ساده: سعی کنید برنامه‌ای که تدوین می‌کنید، ساده و قابل اجرا باشد.

*وقت آزاد: خوب است در برنامه خود ساعات آزاد هم بگذارید؛ چرا که بسیار پیش می‌آید شما در طول روز با موارد و کارهای پیش بینی نشده رو به رو می‌شوید که قبلا زمانی برای آن‌ها در نظر نگرفته‌اید.

آشنایی با مهارت مطالعه صحیح

*آماده سازی شرایط مطالعه، یکی دیگر از مهارت‌های مطالعه است که به دانش آموزان و دانشجویان برای موفقیت بیشتر در مطالعه کمک زیادی می‌کند؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود، این شرایط را به طور دقیق به کار گیرید:

*شروع درست: برای اینکه مطالعه فعال و پویا داشته باشید، باید به روش تدریجی درس بخوانید.

*نظم و ترتیب: رعایت نظم از شرایط مهم مطالعه به حساب می‌آید؛ چرا که نظم به ایجاد تمرکز حواس و یادگیری بهتر کمک می‌کند.

*حفظ آرامش: با آرامش درس بخوانید و خونسرد باشید. نداشتن اعتماد به نفس و یادآوری شکست‌های گذشته موجب ایجاد اضطراب می‌شود که باید برطرف شود.

*تندرستی: سلامت جسمی در یادگیری تاثیر بسزایی دارد. برای اینکه از نظر ذهنی در شرایط مطلوب قرار بگیرید، باید بدنتان از سلامت کامل برخوردار باشد.

*درک مطلب: یادگیری، زمانی به شکل صحیح انجام می‌شود که هنگام خواندن به معنای مطالب توجه کنیم.

راهکارهای افزایش انگیزه برای ادامه تحصیل

از مهم‌ترین موضوعات مرتبط با مهارت تحصیلی، انگیزه است. در حال حاضر، یکی از مشکلات دانش آموزان کمبود علاقه و انگیزه برای مطالعه و یادگیری است. در ادامه توصیه‌هایی برای افزایش انگیزه مطرح خواهد شد:

*یادگیری مهارت‌های تحصیلی عامل بسیار موثری در افزایش انگیزه تحصیلی است.

*غلبه بر مشکلات و تسلیم نشدن در برابر آن‌ها به تدریج انگیزه شما را نیرومند‌تر می‌کند.

*سعی کنید با افراد مثبت اندیش، فعال، بانشاط و درسخوان معاشرت کنید و از ارتباط با کسانی که به یادگیری علاقه‌ای ندارند، دوری کنید.

*عوامل مختل کننده یادگیری را برطرف یا محدود کنید. زیاده روی در تماشای تلویزیون و انجام بازی‌های رایانه‌ای از این عوامل به شمار می‌رود.

*هدف‌هایی را انتخاب کنید که امکان دستیابی به آن‌ها نیز فراهم باشد. تعیین اهداف آرمانی بدون در نظر گرفتن واقعیت‌های موجود و امکانات، ممکن است شکست‌های پی درپی را به دنبال داشته باشد.

آشنایی با مهارتی حیاتی به نام تمرکز

تمرکز حواس به معنای تفکر کامل و صد در صدی درباره یک موضوع نیست. بر این اساس می‌توان گفت تمرکز حواس یعنی به حداقل رساندن عوامل حواس پرتی و برای اینکه در کلاس‌های درس تمرکز داشته باشید، بهتر است به چند نکته توجه کنید: سعی کنید در کلاس فعال باشید و با سوال کردن در مباحث کلاس، حضوری فعال داشته باشید. عوامل حواس پرتیتان را در کلاس شناسایی و آن‌ها را رفع کنید.

همیشه سعی کنید یک درس از معلم یا استاد خود جلو‌تر باشید. در کلاس درس حتما یادداشت برداری کنید. گرسنگی، تشنگی و خستگی موانع تمرکز هستند و باید قبل از شروع کلاس، این نیاز‌ها را برطرف کنید.

سهیلا آگاه - کار‌شناس و مشاور تحصیلی