اهمیت کنترل اضطراب امتحان در چیست ؟

چرا باید اضطراب امتحان را کنترل کنیم ؟ اگر سطح اضطراب پایین نیایید چه می شود ؟ تاثیر اضطراب زیاد بر عملکرد تحصیلی چیست ؟

❇ اهمیت کنترل اضطراب امتحان :

1⃣ دانشجویان و دانش آموزانی که از لحاظ توانایی و استعداد یادگیری در سطح یکسانی می باشند، عملکرد تحصیلی متفاوتی هنگام امتحان و یادگیری مطالب قبل از امتحان نشان می دهند.
این تفاوت بیش تر ناشی از میزان اضطرابی است که هنگام امتحان یا قبل از امتحان می تواند در افراد باعث بروز عملکردهای متفاوتی شود.
در برخی شدت اضطراب به حدی است که به شکل بیمارگونه ای منجر به اختلال در تمرکز و یادآوری مطالب آموخته شده می شود.

2⃣ هر ساله دانش آموزان و دانشجویان زیادی در مدارس و دانشگاه های کل کشور با وجود توانایی و استعداد خوب جهت ادامه ی تحصیل دچار افت تحصیلی شده و در پاره ای موارد، مجبور به ترک تحصیل می شوند.
این موضوع می تواند نقش اضطراب امتحان را بیش تر نشان دهد، چون که بخشی از علل ترک تحصیل یا افت تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان ناشی از اضطراب شدید و بیمارگونه است .

بدین سبب هزینه های زیادی را بر افراد، خانواده ها و جامعه تحمیل می کند، لذا کنترل آن جهت افزایش سطح عملکرد و کاهش هزینه ها بسیار مؤثر می باشد.

3⃣ افزایش بی میلی و بی رغبتی فرد به علت افت تحصیلی ناشی از اضطراب باعث بروز عواقب وخیم در فرد، اجتماع و خانواده می شود.
یکی از عوامل بسیار مهم افت تحصیلی در افراد به علت اضطراب امتحان، دور شدن از جمع هم کلاسی ها و طرد از اجتماع است که این خود باعث کاهش علاقه به فعالیت های روزمره و اجتماعی می شود.
اجتماع گریزی، تعارضات خانوادگی، بزهکاری، تمایل به انجام رفتارهای آسیب زا نظیر گرایش به مصرف سیگار و مواد مخدر و… می توانند از عوارض ناگوار افت تحصیلی نیز باشند.
گاهی کاهش اعتماد به نفس، گوشه گیری و ابتلا به انواع آسیب های روانی نظیر بیماری های اضطرابی، افسردگی و پرخاشگری از نتایج طرد اجتماعی افراد مذکور می باشند و هزینه های سنگینی را بر خانواده و اجتماع تحمیل می کنند.

4⃣ اضطراب امتحان باعث تداوم نقش منفی به صورت سیکل معیوب می شود. وجود اضطراب بالا باعث کاهش تمرکز و کارایی دانش آموزان می شود .
در اخذ نمرات قبولی مداخله می کند، لذا خود این پدیده منجر به بروز جدی اضطراب شده و تداخل بیش تری در عملکرد ایجاد می شود.

5⃣ ایجاد سایر اختلالات نظیر اختلالات فیزیولوژیکی، علایم جسمانی و… علاوه بر آسیب های روانی مختلف و گاهی تداوم اضطراب های بیماری زا با تولید بیش از اندازه ی هورمون ها و ناقل های شیمیایی واسط می تواند عوارض جسمانی زیادی را نظیر زخم های گوارشی، مشکلات قلبی، تنفسی و… ایجاد کند، هر چند وجود اضطراب باعث تشدید بیماری های جسمی زمینه ای می شود.

6⃣ به علت سرنوشت ساز بودن امتحانات، بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان سخت ترین ساعات و روزهای خود را در ایام امتحانات سپری می کنند.
وجود اضطراب امتحان در افراد باعث می شود که ایام امتحانات وضعیت بسیار سختی را برای آن ها ایجاد کند، چرا که از یک طرف قبولی در امتحانات و پیشرفت تحصیلی برای آنان اهمیت فراوانی دارد و از طرف دیگر اضطراب بالای امتحان مانع عملکرد صحیح آنان می شود، لذا باعث تحمل رنج و عذاب زیادی می شود.

7⃣ برای این که امتحانات و ارزشیابی هایی که از دانش آموزان و دانشجویان به عمل می آید یادگیری واقعی و پیشرفت تحصیلی آنان را نشان می دهد، مطالعه در مورد اضطراب امتحان، علل و روش های کاهش و درمان آن ضروری است.
کنترل صحیح اضطراب امتحان به کمک راهکارهای مناسب نه تنها باعث پیش گیری از بروز عوارض متعدد آن می شود،
بلکه با ایجاد آرامش فردی و خانوادگی منجر به بروز خلاقیت های خاص شده و دانش آموزان و دانشجویان می توانند به اوج استعدادهای خود نایل شوند و با خودباوری در جهت پیشرفت های علمی و عملی مناسب حرکت کنند.

8⃣ با توجه به این که یکی از عوامل مهم اضطراب دانش آموزان و دانشجویان شرکت در امتحانات و حتی تفکر پیرامون امتحان می باشد.

و از طرفی اجرای امتحانات جهت درجه بندی افراد و داشتن معیاری به منظور هدایت آنان برای ادامه ی تحصیل یا گذراندن دوره های تحصیلی، امری اجتناب ناپذیر است، لذا خود به خود کنترل اضطراب ناشی از امتحان امری خطیر تلقی می شود.

 علایم و نشانه های اضطراب امتحان کدام اند ؟

علایم و نشانه های اضطراب امتحان را می توان در چند مؤلفه ، علایم شناختی ، علایم عاطفی و هیجانی ، نشانه های رفتاری ،علایم و نشانه های فیزیولوژیک و …  تقسیم بندی کرد.

علایم شناختی اضطراب امتحان
( بخشی مهم از علایم شناختی اضطراب امتحان افکار و خودگویی های منفی است که قبل از امتحان، در حین امتحان‌ یا بعد از امتحان در ذهن شخص می گذرد.)
به عنوان مثال « من باید بالاترین نمره را بگیرم و یا هیچ بلد نیستم»، «دارم خودم را گول می زنم».


1⃣ ناتوانی در سازمان دهی افکار، اشکال در تمرکز، افکار نگران کننده در مورد بهتر عمل کردن دیگران و مقایسه ی خود با آن ها، اشکال در خواندن یا فهم سؤالات، اشکال در به خاطر آوردن واژه ها و مفاهیم کلیدی به هنگام پاسخ دادن به سؤالات تشریحی و احساس خالی بودن سر یا وقفه ی ذهنی.

2⃣ علایم عاطفی و هیجانی اضطراب امتحان

جنبه های هیجانی اضطراب امتحان شامل احساساتی در ارتباط با موقعیت اضطراب زاست.

این علایم عبارتند از احساس دلهره، سراسیمگی، یاس، خشم، ترس، غمگینی و احساس آسودگی به محض پایان یافتن امتحان.

گاه گریه کردن نیز به عنوان یک واکنش عاطفی در افراد دچار اضطراب امتحان دیده می شود.

3⃣ نشانه های رفتاری اضطراب امتحان

هم چون سایر حالات اضطرابی، در اضطراب امتحان نیز برخی نشانه های رفتاری به چشم می خورد.
بی قراری، بازی کردن با انگشتان، با سرعت قدم زدن، تنش حرکتی، لرزش و حتی سوء مصرف دارو و مواد و رفتارهایی که در نهایت نتیجه ی معکوس به همراه دارند (نظیر عصبانیت و پرخاش گری) از این قرارند.

4⃣ علایم و نشانه های فیزیولوژیک اضطراب امتحان

بدن انسان به لحاظ فیزیولوژیک به استرس و اضطراب امتحان پاسخ می دهد. علایم بدنی و فیزیولوژیک عبارتند از:
تعریق، خشکی دهان، اسهال، تکرر ادرار، افزایش ضربان قلب، احساس گیجی، کوتاه شدن تنفس، احساس دل به هم خوردگی، خیس شدن کف دست ها، سردرد، تنش عضلانی، تهوع، استفراغ، احساس ضعف یا از حال رفتن و لرزش.

5⃣ سایر علایم و نشانه های اضطراب امتحان

علاوه بر نشانه هایی که در بالا به آن ها اشاره شد، ممکن است افراد دچار اضطراب امتحان مسائل دیگری نیز داشته باشند.
عملکرد ضعیف در امتحان با وجود فهم کامل مطالب در کلاس درس یا به هنگام مطالعه، بازخوانی مکرر سؤالات امتحانی به منظور درک درست آن ها، بدون جواب گذاشتن سؤالات و به خاطر آوردن پاسخ ها بلافاصله پس از ترک جلسه ی امتحان  …

💢 از جمله مسائلی هستند که بسیاری از افراد دچار اضطراب امتحان از آن ها رنج می برند.
برخی از این افراد با تمارض، مطرح کردن یک وضعیت اضطراری یا دلیل تراشی سعی می کنند امتحان ندهند یا آن را به تعویق بیندازند.و بالاخره ترس از نمره نیاوردن و احساس تنش مداوم حتی بعد از این که امتحان پشت سر گذاشته شده است، از جمله مسائل رایج دیگر به شمار می روند.