صندلی های خالی دانشگاه ها تهدید یا فرصت
به گزارش ایسنا، نگاهی به آمارها نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر شاهد رشد تعداد صندلی‌های خالی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی هستیم؛ روندی که از دانشگاه‌های کوچکتر و کم‌نام شروع شده و اکنون گریبان دانشگاه‌های بزرگ را نیز گرفته است.
کارشناسان اعتقاد دارند که پدیده صندلی‌های خالی دانشگاهی، موضوعی چند علتی است که نباید به‌عنوان یک تهدید به آن نگاه کرد بلکه می‌توان با نگاهی خلاقانه و معطوف به آینده، این چالش را به فرصتی برای تغییر در نظام آموزشی تبدیل و از آن استفاده کرد.
پدیده صندلی‌های خالی دانشگاهی در سطح دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی شهر شیراز، به‌عنوان شهری دارای تراز دانشگاهی بالا در ایران و حتی منطقه هم دیده می‌شود.
معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز علت اصلی کم شدن تعداد دانشجو در این دانشگاه را افزایش تعداد موسسه‌های آموزش‌عالی غیرانتفاعی می‌داند، آنچه او رشد قارچ‌گونه تعبیر می‌کند.
علی‌رضا تهور در گفت و گو با ایسنا، یکی از دلایل کم شدن ظرفیت دانشجو را کم شدن جمعیت افرادی دانست که بیشترین تعداد متقاضیان تحصیلات آکادمیک را تشکیل می‌دهند.
او گفت: البته افزایش ظرفیت دانشگاه‌های دولتی، پیام‌نور و علمی کاربردی نیز می‌تواند از دیگر دلایل مواجهه‌ی دانشگاه آزاد با پدیده‌ی صندلی‌های خالی باشد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه پذیرش دانشجو در سال تحصیلی 96- 97 نسبت به سال قبل کاهش 30 درصدی داشته است، افزود: این کاهش ظرفیت در مقطع کارشناسی و در رشته‌های علوم پایه و مهندسی کشاورزی بیشتر دیده می‌شود.
معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز با اشاره به اینکه برخی رشته‌ها طرفداران خود را از دست داده است، سوق داده شدن دانشگاه به سمت رشته‌های میان‌رشته‌ای را یادآور شد و گفت: بیشتر متقاضیان ورود به دانشگاه تمایل به تحصیل در رشته‌های حقوق و پزشکی دارند.
تهور، دانشگاه آزاد را یک موسسه کاملا غیر انتفاعی معرفی و اضافه کرد: تمام هزینه‌های دانشگاه از محل شهریه تامین می‌شود و با توجه به شرایط روز، افزایش شهریه‌ی در دانشگاه آزاد امری اجتناب ناپذیر است.
سرپرست اداره کل امور آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت و گو با ایسنا، تاکید کرد که این دانشگاه نه تنها با صندلی‌های خالی مواجه نیست بلکه با افزایش ظرفیت هم روبرو بوده است.
حمیدرضا میرزاجانی افزود: از سال 76 تا 90 گرایش به سمت رشته داندانپزشکی بیشتر بود اما از سال 90 به بعد، گرایش به سمت رشته پزشکی در میان متقاضیان ورود به دانشگاه، بیشتر بوده است.
او گفت: افزایش گرایش به رشته‌ی پزشکی از سویی فرصتی برای جذب و پذیرش نخبگان در دانشگاه علوم پزشکی شیراز بوده است؛ اما با توجه به ظرفیت محدود پذیرش، اگر مراقبت نکنیم این موضوع به یک تهدید بدل می‌شود.
میرزاجانی با یادآوری اینکه برخی کارشناسان اعتقاد به افزایش ظرفیت داشته و دارند، گفت: در نیم سال اول سال تحصیلی 96-97 تعداد دانشجویان پزشکی از 94 نفر به 163 نفر، داندانپزشکی از 56 نفر به 83 نفر، داروسازی از 56 نفر به 84 نفر و پرستاری از 20 نفر به 43 نفر افزایش یافته است.
به گفته سرپرست اداره کل امور آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، رغبت دانش‌آموزان و خانواده‌های دانش‌آموزان به تحصیل در رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی، پذیرش دانشجویان مهمان، افزایش ظرفیت مازاد، تقاضای دانشجویان خارجی و دانشجویان ایرانی مقیم کشورهای خارجی و امکان اشتغال به‌کار پس از فارغ‌التحصیلی را از دلایل افزایش ظرفیت این دانشگاه دانست.
رییس دانشگاه پیام نور استان فارس نیز از کاهش 30 درصدی پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی و 20 درصدی در مقطع کارشناسی ارشد خبر داد و گفت: کاهش جمعیت، تعدد دانشگاه‌ها، کاهش فضای کسب و کار و اشتغال و افزایش ظرفیت برخی دانشگاه‌ها تاثیر مستقیم بر افزایش صندلی خالی دانشگاهی دارد.
عبدالرسول قرائتی جهرمی با بیان اینکه امسال 36 هزار دانشجو در مقاطع مختلف در فارس وارد دانشگاه پیام‌نور شده‌اند، گفت: در رشته‌های علوم پایه و کشاورزی به‌دلیل نداشتن آینده‌ی شغلی با کمترین متقاضی رو به رو بوده‌ایم.
قرائتی گفت: از سال 93 به بعد به دلایل بومی گزینی، بهبود سطح آموزش، مسائل فرهنگی و همچنین هزینه کمتر نسبت به برخی موسسه‌های اموزش عالی، دانشگاه پیام‌نور در جذب دانشجو پیشرفت داشته است.
به گزارش ایسنا، کارشناسان اعتقاد دارند که افزایش تعداد مراکز آموزشی، نبود فضای کسب و کار مناسب، متناسب نبودن رشته‌ها و آموزش‌ها با نیازهای بازار کار، پایین بودن کیفیت آموزشی و تئوری محوری در رشته‌های دانشگاهی و وضعیت اقتصادی جامعه، تاثیر مستقیم بر خالی ماندن صندلی‌ها در مراکز آموزش عالی داشته و دارد.
فعالیت بالغ بر 2800 موسسه آموزش‌عالی غیردولتی و غیرانتفاعی در کشور، گسترش شبکه‌های دانشگاهی در تمام شهرها و بی‌توجهی به لزوم راه‌اندازی رشته‌های مهارتی و دانشگاه‌های نسل سوم، از دیگر علل مد نظر کارشناسان در خالی ماندن صندلی‌های دانشگاه‌ها است.
برداشته شدن کنکور، ایجاد دوره‌های مختلف در رشته‌ها و سطوح تحصیلی متفاوت، ارائه تسهیلات دانشجویی و ... از راهکارهایی است که در سال‌های اخیر از سوی مراکز آموزش‌عالی مختلف که با افزایش تعداد صندلی‌های خالی مواجه بوده‌اند، اندیشیده و اجرایی شده است.
اگرچه این راهکارها نیز نتوانسته پاسخگوی روند رو به افزایش تعداد صندلی‌های خالی در دانشگاه‌های کشور باشد.
شاید هنوز این معضل گریبان دانشگاه‌های دولتی بزرگ که دارای رتبه‌های بالایی جدول مراکز آموزش‌عالی به لحاظ کیفیت آموزشی هستند را نگرفته است؛ اما اگر این دانشگاه‌ها نیز به لزوم تغییر در نگرش‌های آموزشی نیندیشند، بی‌تردید در آینده با کاهش تعداد متقاضی مواجه خواهند بود.
کارشناسان اعتقاد دارند که کاهش تعداد متقاضیان ورود به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش‌عالی، می‌تواند فرصتی مناسب برای تغییر در دیدگاه‌ها و برنامه‌های مد نظر برنامه‌ریزان این مراکز باشد.
افزایش کیفیت آموزشی، متناسب سازی رشته‌ها و دروس با نیازهای روز و حرکت به سمت ایجاد و گسترش دانشگاه‌های نسل سوم، یا دانشگاه‌های مهارت محور و .... راهکارهایی است که قطعا می‌تواند آینده‌ای بهتر برای آموزش عالی در ایران خلق کند.