مطالعه کردن فقط باز کردن کتاب و خوندن چند صفحه نیست. خیلی‌ها ساعت‌ها پای درس می‌مونن اما حس می‌کنن چیزی توی ذهنشون نمی‌مونه. دلیلش اینه که روش مطالعه‌شون درست نیست.
اگه تو هم گاهی حس می‌کنی زیاد می‌خونی ولی نتیجه نمی‌گیری، این مطلب دقیقا برای توئه.

 

۱. اول از همه، بدون برای چی می‌خونی

خیلی وقت‌ها ما بدون هدف مشخص سراغ کتاب می‌ریم. اما مغز وقتی هدف داشته باشه، تمرکزش چند برابر میشه.
قبل از شروع، از خودت بپرس:

می‌خوام چی یاد بگیرم؟ قراره بعد از این مطالعه، چی بلد باشم؟
نوشتن یه هدف ساده مثل "یادگیری فصل سوم فیزیک تا سطح تست" باعث میشه ذهنت جهت بگیره.

 

۲. محیط مطالعه‌ت رو جدی بگیر

یه فضای منظم و آروم نصف موفقیته.
نور مناسب، سکوت، هوای تازه و میز مرتب باعث می‌شن مغز احساس آرامش کنه و تمرکز بالا بره.
سعی کن گوشیت دم دستت نباشه، چون هر نوتیفیکیشن کوچیک می‌تونه تمرکز چند دقیقه‌ت رو از بین ببره.

 

۳. هر درسی روش خودش رو می‌خواد

همه‌ی درس‌ها رو نباید یه جور خوند.

• برای درس‌های مفهومی مثل فیزیک یا ریاضی باید حل مسئله کنی.
• برای درس‌های حفظی مثل زیست یا تاریخ باید مرور مداوم و بازگویی با زبان خودت انجام بدی.
• و برای درس‌های ترکیبی مثل ادبیات، باید هم حفظیات رو بلد باشی هم درک مطلب و تحلیل رو تمرین کنی.

پس وقتی برنامه‌ریزی می‌کنی، حتما روش مطالعه‌ی مخصوص هر درس رو بنویس.

 

۴. تکنیک یادگیری فعال

یادگیری واقعی یعنی وقتی مغز درگیر میشه.
فقط خوندن منفعل فایده نداره. سعی کن:

• حین مطالعه سؤال طرح کنی.
• نکات مهم رو با ماژیک مشخص کنی.
• بعد از خوندن، خلاصه‌اش رو با زبان خودت بنویسی.

یه روش ساده ولی فوق‌العاده مؤثر، روش «SQ3R» هست:

1. S:  مرور کلی فصل
2. Q: طرح سؤال از مطالب
3. R1: مطالعه دقیق
4. R2:بازگویی با زبان خودت
5. R3: مرور و جمع‌بندی

اگه این مراحل رو چند بار انجام بدی، احتمال فراموشی خیلی پایین میاد.

 

۵. زمان مطالعه رو هوشمندانه انتخاب کن

تحقیقات نشون می‌ده مغز در بعضی ساعت‌ها بازده بیشتری داره.
معمولا صبح‌ها بین ۸ تا ۱۱ و عصرها بین ۴ تا ۷ زمان‌های طلایی مطالعه‌ان.
اگه شب‌زنده‌دار نیستی، شب تا دیروقت خوندن فقط باعث خستگی و افت تمرکز میشه.
نکته‌ی مهم‌تر اینه که زمان مطالعه‌ت رو ثابت نگه داری. مغز عاشق نظم و تکراره!

 

۶. مرور، شاه‌کلید یادگیریه

بیشتر آدم‌ها فکر می‌کنن مطالعه فقط خوندنه، ولی واقعیت اینه که یادگیری توی مرور اتفاق می‌افته.
مرور اول رو ۲۴ ساعت بعد از یادگیری انجام بده، مرور دوم بعد از سه روز و مرور سوم یک هفته بعد.
همین سه مرور باعث میشه مطالب برای همیشه توی ذهنت بمونه.

 

۷. استراحت رو حذف نکن

مطالعه‌ی بدون استراحت مثل دویدن بدون نفس گرفتنه.
بعد از هر ۵۰ دقیقه مطالعه، ۱۰ دقیقه استراحت کن. توی این ۱۰ دقیقه نه سراغ گوشی برو نه تلویزیون، فقط یه کار سبک و آرامش‌بخش انجام بده.
به مغزت فرصت بده مطالب رو طبقه‌بندی کنه.

 

۸. خودت رو مقایسه نکن

یکی از اشتباهات رایج اینه که خودت رو با بقیه مقایسه کنی.
ممکنه دوستت با سه ساعت خوندن نتیجه بگیره و تو با شش ساعت هنوز احساس کمبود کنی.
اما واقعیت اینه که هر مغز، مدل یادگیری خاص خودش رو داره. فقط باید روش مخصوص خودت رو پیدا کنی.

 

جمع‌بندی

مطالعه مؤثر یعنی فهمیدن، تمرین کردن و مرور کردن.
اگر به جای زیاد خوندن، درست خوندن رو یاد بگیری، هم زمانت حفظ میشه، هم نتیجه‌ت توی امتحان‌ها و آزمون‌ها چند برابر بهتر میشه.
یادت نره: هدف، یادگیریه؛ نه فقط تموم کردن کتاب.

کلینیک مشاوره گاج.