کتاب درسی هیچ فصل ثابتی ندارد


رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی با تشریح سیر تحول محتوایی کتب درسی، گفت: کتاب درسی هیچ فصل ثابتی برای همیشه ندارد و ناظر به نیاز زمان، اقتضائات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است و حداقل عمر محتوای کتاب‌ها، 5 سال است.

حجت‌الاسلام والمسلمین محی‌الدین بهرام محمدیان رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس در خصوص «انتقادات کارشناسان مبنی بر تولید عجولانه محتوای کتب درسی»، اظهار داشت: در مورد کتاب یا هر متن آموزشی همه می‌توانند قضاوت کنند، اما صحبت اینجاست که با چه معیاری این کار را انجام دهیم.

وی ادامه داد: ممکن است فردی بگوید این متن را نمی‌پسندم، دیگری بگوید متن کم، زیاد یا مشکل است و هر کس می‌تواند در این خصوص نظر دهد، اما صحبت این است که شاخص و معیار چیست؟ آنچه که ما مدعی هستیم در توزین و ارزشیابی معیارهای علمی است که نقشه راهی تحت عنوان برنامه درسی ملی و سند تحول بنیادین را به دنبال دارد.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تاکید کرد: نمی‌توانیم بر اساس سلایق فردی افراد، متن آموزشی و کتاب درسی را تغییر دهیم؛ به این جهت که بعد از اینکه شوراهای برنامه‌ریزی، اقدام می‌کنند، گروه تالیف آن را می‌نویسد و بعد اعتبارسنجی می‌شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدیان تصریح کرد: اعتبارسنجی صورت گرفته شده را روی سامانه قرار داده و همه آن را مشاهده می‌کنند، اما آنکه نظرش برای ما قابلیت اعمال دارد، معلمان، صاحب‌نظران مجرب و دانش‌آموزانی است که متن را می‌خوانند و در مجموع برایند این نظرات اعمال می‌شود.

وی متذکر شد: احتمال دارد فردی بگوید کتاب‌ها در خصوص مطلبی دچار ضعف است و بنده قبول می‌کنم؛ به این خاطر نیز سال اول، کتاب‌ها را به صورت آزمایشی اجرا می‌کنیم؛ یعنی اگر کتاب در اجرای آزمایشی دچار نقصی باشد و پیشنهادات بهتری دریافت کرده باشیم، آن را برای سال تحصیلی آینده اعمال کرده و به مدت 4 سال آن را اجرایی می‌کنیم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تاکید کرد: سال پنجم کتاب را دوباره ارزشیابی می‌کنیم؛ چرا که کتاب‌ها مطلق الی‌الابد نیست و احتمال دارد امروز آموزشی را که می‌دهیم ضروری باشد، اما 4 سال بعد، دیگر نیازی به آن نباشد.

حجت‌الاسلام والمسلیمن محمدیان در تشریح جزئیات دیگری از محتوای کتب درسی بیان داشت: ممکن است دانشی را که امروز عنوان می‌کنیم، در کتاب‌های درسی نیاز باشد، اما 2 سال بعد رسانه‌ها، آن اطلاعات را به صورت گسترده‌تر مطرح کنند و اگر در کتاب‌های درسی تکرار شود، همه آن را از قبل دانسته باشند که نیاز است آن را حذف کرده و مطلب جدید جایگزینش کنیم.

وی با تاکید بر اینکه کتاب درسی هیچ فصل ثابتی برای همیشه نداشته و ندارد، افزود: این موضوع همیشه ناظر به نیاز زمان، اقتضائات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی است؛ البته کتاب درسی مانند روزنامه نیست که هر روز عوض شود و حداقل عمر 5 ساله دارد.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در خصوص «وجه تمایز برنامه‌های کتب درسی سال تحصیلی آینده نسبت به سال جاری»، تصریح کرد: سال تحصیلی آینده در دوره متوسطه، امتداد سال تحصیلی جاری است؛ به دلیل اینکه برنامه درسی ملی را اجرا می‌کنیم و سال آینده پایه یازدهم وارد می‌شود و این پایه نسبت به سال سوم دبیرستان نظام قدیم متفاوت است.