1. حافظه حسی: اولین مرحله پردازش اطلاعات است. اطلاعاتی که از طریق حواس ما دریافت میشوند به مدت چند میلی ثانیه تا چند ثانیه در این حافظه ذخیره میشوند.
2. حافظه کوتاه مدت: این مرحله از حافظه بین چند ثانیه تا چند دقیقه کارکرد دارد. اگر به اطلاعاتی که وارد حافظه حسی میشوند توجه کنیم آنها را وارد حافظه کوتاه مدت میکنیم. یکی از راه هایی که باعث میشود اطلاعات در حافظه کوتاه مدت بهتر نگهداری شود تقطیع است بدین صورت که اطلاعات را به واحدهای کوچکتری تقسیم میکنیم.
3. حافظه فعال: این حافظه تلفیقی از حافظه کوتاه مدت و عنصر توجه برای انجام تکالیف ذهنی خاص است. یعنی وقتی بخواهیم کار پیچیده ای مثل استدلال، ادراک، تفکر و غیره انجام دهیم و اطلاعات را یاداوری یا بازیابی کنیم آنها را از حافظه کوتاه مدت به حافظه فعال منتقل کردهایم. در مجموع شاید نتوان مرز مشخصی بین حافظه و افکار مشخص کرد اما در هر فرایندی که نیاز به استدلال باشد، از حافظه فعال استفاده میکنیم.
4. حافظه بلندمدت: در این نوع از حافظه، اطلاعات بر اثر مرور و تکرار از حافظه موقت به بلند مدت منتقل میشود. مدت زمان نگهداری در این حافظه بین چند روز تا چند سال است.
اگر بتوانیم با استفاده از تکنیک های درست، اطلاعات درسی را به حافظه بلندمدت منتقل کنیم میتوانیم استرس فراموشی را از خود دوری کنیم و با تمرکز بیشتر و اطمینان به نتیجه بهتر ادامه دهیم. اصلیترین کاری که به حافظه شما کمک میکند مرور و تکرار مداوم است. هرچقدر بتوانید تکرار بیشتر و بهتری داشته باشید ماندگاری آن مطلب در ذهن شما بیشتر خواهد بود. بعضی از روش ها نیز ماندگاری مطالب در ذهن شما را آسان تر میکند. روش هایی مثل کاخ ذهن، صفحه نمایش ذهن و نقشه ذهن که در این مطلب به اختصار به مفیدترین روش برای درس خواندن یعنی نقشه ذهن اشاره میکنیم.
نقشه ذهن روشی است که در آن ایده یا موضوع اصلی در مرکز یک صفحه نوشته میشود. موارد دیگری که به آن مرتبط است نیز با فلشهایی به آن متصل میشوند. نکته مهم این است که سعی کنید علاوه بر رنگ های مختلف تا حد ممکن از نماد و شکل استفاده کنید چون میزان ماندگاری آنها در حافظه بیشتر است. شما با درست کردن نقشه ذهن در حقیقت یک دید کلی نسبت به مطالب ایجاد میکنید که با دیدن آن، جزئیات نیز برای شما مرور میشود. هرچند این نقشه برای اینکه در ذهن شما بماند نیاز به تکرار و مرور صحیح دارد.
روش نقشه ذهن و روش های مشابه در حقیقت با درگیر کردن بخش های مختلف مغز باعث میشوند مطالب راحت تر در ذهن ماندگار شوند. هرچقدر مغز در زمان یادگیری یک مطلب بیشتر درگیر باشد میزان ماندگاری آن مطلب بالاتر میرود. به طور مثال استفاده از رنگ های مختلف با درگیر کردن نیمکره دیگر مغز به نگهداری مطالب در حافظه ما کمک میکند. در درس های خواندنی استفاده از رمزهای ساده، کشیدن تصویر، استفاده از نماد و غیره میتواند بسیار کمک کننده باشد.
سعی کنید در یادگیری خلاق باشید. از روش های مختلف استفاده کنید. ارتباط مطالب را بیابید. کشیدن نمودار، سرودن شعر، مشاهده در واقعیت، استفاده از ابزارهای جدید و... اگر وقت شما را بیش از حد نگیرد و باعث از بین رفتن تمرکز شما نشود میتوانند باعث تقویت حافظه شما شوند.
در آخر فراموش نکنید که حافظه شما مانند اسبی است که شما سوار آن هستید. برای اینکه بتوانید سوارکاری خوبی داشته باشید لازم است به او اعتماد کنید.
کلینیک مشاوره گاج