نقش مهم انگیزه در موفقیت کنکور
نقش مهم انگیزه در موفقیت کنکور
دست و دلم به درس خواندن نمی‌رود و هر چه می‌خواهم خودم را متقاعد کنم که باید درس بخوانم، نمی‌توانم؛ چه کار کنم؟ این جمله را ممکن است که شمار قابل ملاحظه‌ای از داوطلبان در طی دوره آمادگی برای کنکور بگویند. نداشتن انگیزه ممکن است که از همان ابتدا، یک داوطلب را از مطالعه بازدارد یا هنگام آمادگی برای مطالعه، به دلایل مختلفی برای وی پیش آید و او را از ادامه مسیر ناامید سازد. به دلیل اینکه نداشتن انگیزه به صورت کوتاه مدت (از چند دقیقه گرفته تا چند روز و حتی چند ماه) برای مطالعه و آمادگی داوطلبان مشکل ایجاد می‌کند، در این مقاله سعی می‌کنیم تا درباره نقش انگیزه در موفقیت و علل و زمینه‌های از بین رفتن و ایجاد آن در طول آمادگی برای کنکور، با شما صحبت کنیم.
موفقیت در کنکور و به طور کلی موفقیت در همه مراحل تحصیل نیازمند تلاش و خوب درس خواندن است اما باید بدانید که مهم‌تر از همه چیز داشتن هدف و انگیزه برای رسیدن به آن است. انگیزه موتور محرک شما در انجام دادن هر کار است. با داشتن انگیزه می‌توانید به همه رویاهایتان جامه عمل بپوشانید و به همه آرزوهایتان برسید .
برای موفقیت در کنکور برای خودتان به صورت جدی هدف تعیین کنید و با انگیزه‌ای وافر برای رسیدن به هدفتان تلاش کنید. موفقیت ثمره تلاش و داشتن انگیزه و هدف است.
قبل از هر چیز به این نکته توجه داشته باشید که داشتن انگیزه در انجام هر کاری، بهترین موتور محرک و اساسی ترین عامل حرکت و رسیدن به هدف است؛ پس هر چه قدر هم تلاش کنید، اما انگیزه نداشته باشید، رسیدن به پایان راه و کسب نتیجه مطلوب مشکل خواهد بود.
عوامل مختلفی ممکن است مانع ایجاد انگیزه درس خواندن شما شوند. از جمله این عوامل می‌توان به مشکلات خانوادگی، محتوای کتاب‌های درسی و علاقه نداشتن داوطلب به آنها، احساس ترس یا نگرانی داوطلب از وضعیت خود در مقابل داوطلبان دیگر، نداشتن هدف، برنامه و امکانات آموزشی برای مطالعه خوب و اصولی، مشکلات جسمی و روحی و ... اشاره کرد.
با توجه به اینکه شما داوطلبان عزیز سال مهمی را پیش از کنکور در پیش دارید، بهتر است که از همین الان (پیش از اینکه خیلی دیر شود) به ایجاد یا تقویت انگیزه های خود درباره کنکور بپردازید. برای تحقق چنین هدفی لازم است کارهایی را انجام دهید. از جمله مهم‌ترین این کارها عبارتند از:
هدف داشته باشید
انگیزه موتور محرک و انرژی‌بخش شما در رسیدن به هدف است. هر رفتاری که انسان انجام می‌دهد، ناشی از تعامل سه عنصر هدف، انگیزه و نیاز است. چرا وقتی ما تشنه می‌شویم، سراسیمه به هر طرفی می‌رویم، تا آب به دست آوریم و رفع عطش کنیم؟ زیرا نیاز به آب داریم و کمبود آب در بدن ما، ایجاد انگیزه می‌کند و در نتیجه، برای رسیدن به هدف، یعنی آب، همه سعی و تلاش خود را به کار می‌گیریم.
اگر شما می‌خواهید که انگیزه مطالعه کردن بیشتری پیدا کنید، در مرحله اول باید هدف خود را مشخص کنید. وقتی مشخص شد که شما چه هدفی دارید، طبعا برای رسیدن به آن هدف، احساس می‌کنید که نیازمند چیزهایی هستید که از طریق مطالعه و درس خواندن به دست می‌آیند و در نتیجه، برای دستیابی به آن چیزها، برنامه‌ریزی و سپس بر اساس آن برنامه، عمل می‌کنید.
پس برای این که انگیزه کافی برای درس خواندن پیدا کنید، به این فکر کنید که برای چه مطالعه می‌کنید. به آینده ای روشن بیندیشید که باید با دستان خود رقم بزنید و اکنون ابزار شما داوطلب عزیز برای رسیدن به این آینده روشن، درس خواندن است. به این فکر کنید که از خود برای کنکور چه انتظاری دارید و این انتظار، واقعا در حد توان شما و حتی بسیار کمتر از آن است.
ممکن است که در طول مسیر، بارها ناامید یا دلزده شوید؛ اما با تمام قوا تلاش کنید تا همچنان قوی بمانید و به «اما» و «اگر»ها فکر نکنید و فقط و فقط به «باید»ها فکر کنید و اینکه شما حتما در راه رسیدن به هدفی که در پیش گرفته‌اید، موفق خواهید شد؛ پس هر آنچه را که شما را از این راه باز می‌دارد، از سر راه خود بردارید و به هیچ سدی اجازه خودنمایی در مقابل خودتان را ندهید و همه سدهای ناامیدی، خستگی، بی حالی و «نمی‌توانم» را نابود کنید و با فکر کردن به هدف، انگیزه گرفته و محکم و قوی قدم در راه بگذارید.
زبان‌گردانی کنید
وقتی شما دوستان متعددی دارید، دوستی را که به شما بیشتر شبیه است، عاطفه و روحیه شما را دارد و به زبان شما سخن می گوید، بیشتر دوست دارید و به حرف هایش بیشتر توجه می‌کنید و حتی بیشتر او را به خاطر می‌سپارید. زبان کتاب، یک زبان عمومی و همگانی است و باید همچنین باشد. این شما هستید که باید پس از مطالعه، کتاب و متن، نمودار و فرمول‌ها را به زبان خود بیان کنید.
به این کار در اصطلاح، زبان‌گردانی گفته می شود. زبان گردانی، یکی از اصول مطالعه است. فقط کافی است که برای انجام این کار حوصله به خرج دهید؛ به این ترتیب که پیچیده ترین مطالب علمی را، همین طور که مطالعه می کنید و جلو می‌روید، به زبان ساده، قابل فهم و بیان خوشایند خودتان برگردانید. از خود مثال بزنید و حتی آن متن را یک بار دیگر به زبان ساده خودتان بنویسید.
اگر بخواهید عینا مطالب کتاب را بخوانید و حفظ کنید عملا نمی‌توانید یادگیری عمیقی داشته باشید؛ اما اگر با زبان‌گردانی مطالب را یاد بگیرید، خیلی راحت‌تر همه مطالب کتاب را بیان خواهید کرد و به خاطر خواهید سپرد.
با کتاب شوخی کنید
وقتی تلویزیون تماشا می‌کنید یا با دوستتان صحبت می‌کنید، لبخندی بر لب دارید و راحتید؛ اما وقتی از کتاب و مطالعه صحبت می‌شود و به سراغ درس‌ها می‌روید، جدی و محکم و اخمو می‌شوید. در روان‌شناسی حافظه و یادگیری گفته می‌شود: مطالبی که بار هیجانی بیشتری دارند، بیشتر در حافظه می‌مانند و بهتر به خاطر آورده می‌شوند؛ چرا که هیجان، علاقه، تمرکز و ورود مطلب به حافظه را راحت‌تر می‌کند.
برای یادسپاری بهتر مطالب کتاب، مثال هایی مهیج، شادی آفرین و حتی خنده دار بزنید. این موضوع به علاقه و تمرکز شما کمک زیادی می‌کند؛ مثلا بعد از اینکه خواندید الکترون در سیم حرکت می‌کند و به مقاومتی مثل لامپ برخورد می‌کند و لامپ را روشن می نماید، به زبان خودتان بگویید: موتور سوار (الکترون) در خیابانی خلوت (سیم) به سرعت حرکت می‌کند که ناگهان به دیواری (مقاومت) برخورد می‌کند و آن وقت احساس می‌کند که پروانه‌ها دور سرش می‌چرخند (روشن می‌شود) ! هر چه می‌توانید به سخت‌ترین مطالب کتاب، بار هیجانی مثبت بدهید و آن را بخوانید تا مطالب بهتر و بیشتر در ذهن شما بمانند. برای انجام این کار، مثال‌های مهیج بزنید و آن چنان با کتاب، شاد و مهیج برخورد کنید که گویی به دوست داشتنی‌ترین دوست خود رسیده‌اید.
گردآوری و تدوین: کلینیک مشاوره گاج