چگونه تصمیم بگیریم ؟
برای دانشآموز نوجوان که در سنی است که میبایست تصمیمات مهمی همانند انتخاب رشته تحصیلی و دانشگاهی و ... اتخاد کند پذیرش این واقعیت بسیار حایز اهمیت است که: تصمیمات اغلب همراه با آزادی هایی که ایجاد میکنند، از آزادی های فرد کم میکنند. با توجه به وظیفه خطیر اولیا در رابطه با نوجوانان در این سنین توجه به نکاتی در رابطه با تصمیمگیری مهم به نظر میرسد.
مراحل تصمیم گیری
مرحلهی اول: شناسایی هدف تصمیم گیری
در این مرحله، مسئله باید بهطور کامل بررسی شود. برای اینکه هدف تصمیمتان را به درستی بشناسید، میتوانید این چند سؤال را از خودتان بپرسید:
مشکل دقیقا چیست؟
چرا باید این مشکل حل شود؟
چه کسانی تحت تاثیر این مشکل قرار میگیرند؟
آیا برای حل مشکل زمان خاصی وجود دارد؟
مرحلهی دوم: جمعآوری اطلاعات
افراد زیادی ممکن است از تصمیم ما اثر بپذیرند و این به عوامل زیادی بستگی دارد و همچنین تحت تاثیر مسائل زیادی است. برای حل مشکل، باید تا جایی که امکان دارد در خصوص این عوامل تاثیرگذار و افرادی که تحت تاثیر این مشکل قرار میگیرند، اطلاعات جمعآوری کنید. برای جمعآوری اطلاعات میتوانید لیستی از حدسیات و احتمالات تهیه کنید و بعد از جمعآوری اطلاعات جلوی اسم عامل تاثیرگذار، علامت بگذارید.
مرحلهی سوم: شناسایی اصول برای بررسی راه حل ها
در این مرحله معیارهای اصلی برای بررسی گزینههای ممکن باید تعیین شود. وقتی نوبت به تعریف معیار و ضابطه میرسد، باید هدف ها مدنظر قرار گیرند.
به عنوان مثال، سود یکی از مهمترین مسائل در روند تصمیمگیری است اینکه این تصمیم چه منافعی را در کوتاهمدت و بلندمدت بای شما فراهم میکند.
مرحله چهارم : طوفان فکری و مشورت گرفتن
در این مرحله، استفاده از روش طوفان فکری و تهیهی یک لیست از همهی ایدهها بهترین کار است. برای بهکارگرفتن روش طوفان فکری باید چند نفری دور هم جمع شوید و در مورد مساله مورد نظر بحث کنید. هر کسی میتواند ایدهی خود را بگوید و اینجاست که تعداد زیادی راه حل پیشنهاد میشود. مسئله مهم در این مرحله افرادی است که با آنها مشورت میکنید. سعی کنید حدالامکان از افراد اصلح برای تصمیمگیری کمک بگیرید.
مرحله پنجم: ارزیابی گزینه ها
اصول داوری و معیارهای تصمیمگیریتان را بهکار گیرید و همهی راه حل ها را سبک و سنگین کنید. ببینید طبق بررسیهایتان هر تصمیم چه منافع و مضراتی برای شما دارد. گزینهها را بررسی کنید تا به گزینهای با کمترین ضرر و بیشترین منفعت برسید.
مرحله ششم : بهترین گزینه را انتخاب کنید
اگر مراحل ۱ تا ۵ را با دقت انجام دهید، این مرحله برای شما آسان میشود. بهتر است بدانید، این مرحله یک نوع تصمیمگیری آگاهانه است؛ زیرا شما همه ی مراحل تصمیم گیری را طی کردهاید تا بهترین راهحل را بیابید و در نهایت انتخاب کنید.
مرحلهی هفتم: تصمیمتان را اجرا کنید
تصمیمتان را به نقشه یا مجموعهای از فعالیت ها تبدیل کنید و آن را به تنهایی یا با کمک دیگران عملی کنید. در این مرحله مهم است که هدف و ایده ذهنیتان را به اجرا و مراحل کوچکتر تقسیم کنید.
مرحلهی هشتم: نتیجه ها را بررسی کنید
نتیجه ی تصمیمتان را بررسی کنید. ممکن است لازم باشد موضوعی را یاد بگیرید و آن را در تصمیم گیری های بعدی اصلاح کنید. این یکی از بهترین کارهایی است که میتوانید برای تقویت مهارت تصمیم گیری انجام دهید.
حرف آخر اینکه وقتی لازم است در مورد مسئلهای تصمیم بگیرید باید عواقب مثبت و منفی مرتبط با آن را بسنجید و همیشه به نتیجه ی مثبت فکر کنید. این کار، امکان اشتباه را کاهش میدهد و با گرفتن تصمیمهای درست و معقول میتوانید مسیر رشد را طی کنید. گاهی مواقع، پس از تصمیمگیری تردید میکنید یا با سختیهای مسیر روبرو میشوید، اما باید بدانید که شما مسئولیت این تصمیم و پیامدهای آن را پذیرفتهاید. پس سعی کنید ثابت قدم به مسیر خود ادامه دهید و اگر جایی لازم بود فرآیند و مسیر را اصلاح کنید نه هدفتان را.
گردآوری و تدوین : کلینیک مشاوره گاج