راهکارهای تربیت فرزندانی موفق تر

راهکار های تربیت فرزندانی موفق تر

بزرگترین انسان ها اتفاقی بر بلندای رفیع ترین قله های موفقیت قرار نگرفته اند. بلکه این موفقیت نتیجه ی مجموعه ای است از کارهای والدین ، آموزش و پرورش و زمان ؛ که خالق انسان هایی است که می خواهند به بهترین های خود دست یابند و به اوج شکوفایی برسند.

برخی روانشناسان معتقدند کودکان مانند لوح سفید و پاکی هستند که توسط والدینشان نوشته می شوند. وظیفه خطیر و بزرگ والدین ثبت کردن خصوصیات و راه و روش های مختلف است. کودکان در هر سنی تربیت خاص و منحصر به فرد خود را دارند. اکثر والدین دوست دارند تربیت کننده کودکی موفق باشند. اما نمی دانند چگونه. روانشناسان معتقدند ، کودکان در هر سنی که باشند باید تربیت خاص و منحصر به فرد دوره خود را دریافت کنند. ما در این مطلب قصد داریم نکات طلایی پیرامون تربیت فرزندانی موفق تر را در اختیارتان قرار دهیم.

توجه به این نکته حائز اهمیت است  که نمی توان برای همه  نسخه یکسانی پیچید و جزئیاتی را مشخص کرد که همه آن را رعایت کنند. اما می توان اصول کلی را مد نظر قرار داد که توجه کردن به آن می تواند تا حدود زیادی به والدین کمک کند تا  در تربیت فرزندان خود بهتر عمل کنند.

اصل اول : عشق بی قید و شرط

یکی از مهمترین مواردی که هر پدر و مادری در خصوص فرزند پروری باید به آن توجه داشته باشد این است که به فرزندانمان این اطمینان خاطر را بدهیم که در همه حال آنها را دوست داریم  و عشق و علاقه ما به آنها وابسته به این نیست که حتما آن طوری که ما دوست داریم رفتار کنند .اگر نمره مطلوبی که مد نظر ما است را نگرفته اند و یا رفتار درستی که ما از آنها انتظار داریم را انجام نداده اند ، ما باز آنها را دوست خواهیم داشت و دوست داشتن فرزندمان را معطوف به این رفتار خطا نخواهیم کرد .

دوست داشتن بدون قید و شرط یک عامل کلیدی برای بچه هاست که بر اساس آن اعتماد به نفس کاملی برای دوران بزرگسالی شان بسازند. اگر وجود ما در دوران کودکی پذیرفته شود و مراقبین اولیه ما حمایت گر و با توجه باشند، شانس بیشتری وجود دارد که با ما با حس خودپذیری [عزت نفس] بزرگ و به افرادی نسبتا مستقل از دیگران تبدیل شویم. در این شرایط خوشبختی به معنی شیفته کامل زندگی، مهربان، متمرکز، رها بودن، خیلی آسان تر به دست می آید.

از طرف دیگر، دوست داشتن مشروط – دوست داشتن بابت ویژگی، خلق و خو یا  دستاوردهای مشخص- می تواند الگوی ناسالم خلق کند. بنابراین، سوال بنیادین این است که عشق بدون قید و شرط دقیقا یعنی چه؟

عشق بدون قید و شرط، چهارچوپ ذهنی منفعل و همه چیزپذیری نیست که هیچوقت به بچه نه نمی گوید یا مهارت های لازم برای تبدیل شدن به یک بزرگسال دوست داشتنی، کارآمد و مسئول را آموزش نمی دهد. بنابراین، عشق بدون قید و شرط مسلما به این معنی نیست که به بچه ها اجازه دهیم هر چقدر دلشان می خواهد پای بازهای کامپیوتری، برنامه های تلویزیون و … وقت بگذرانند. خیلی از پدر و مادرها ساعت های بی حسابی که بچه ها پای شبکه های اجتماعی و ویدئوگیم ها می گذرانند را نادیده می گیرند. همه می دانیم این کار چقدر مضر است. تحققیات نشان می دهد که افسردگی، احساس تنهایی و اضطراب در بچه ها در حال افزایش است، به خصوص در بچه های که ۲ ساعت و یا بیشتر را در  شبکه های اجتماعی می گذرانند.

خوشبختی به زمان نیاز دارد: زمانی برای حرکت، ارتباط برقرار کردن، کسب مهارت، تمرکز روی اهداف، تجربه شکست تلاش ها، لذت بردن از آرامش درونی و خواب. در عوض، چیزی که در جامعه باب شده این است که اجازه دهیم بچه ها، رشد نیافته و ناتوان در پردازش احساساتشان بار بیایند.

عشق بدون قید و شرط یک موقعیت مکانی بی قانون در خانه شما نیست، بلکه جایی است در قلب شما. داشتن خانه قانونمند به معنی عشق مشروط نیست. اسمش فرزندپروری است. بچه داری گاهی جالب، شیرین و لذتبخبش است و گاهی نه. همیشه با تشکر از عشق بدون قید و شرط شما قدردانی نمی شود. بچه ها احتمالا از قاطیعت شما متنفرند. پس عشق بدون قید و شرط یعنی من در حال تو را دوست دارم، حتی وقتی از قاطعیت من متنفری، مقاومت می کنی، سرکش، معترض، بی حال و طلبکار هستی.

برای بدون قید و شرط عشق ورزیدن باید ذات و شرایط سنی بچه هایمان را بپذیریم، تا به آنها توجه کنیم و  بتوانیم بهتر آنها را درک کنیم.

اصل دوم شنونده خوبی باشیم

بهترین راه برای نشان دادن عشق مان به فرزندانمان این است که همیشه آماده گفتگو وگوش دادن به حرف آنها باشیم و فقط دنبال این نباشیم که خواسته های خود را به حق بدانیم  و بر آن اصرار کنیم.

برای برخی والدین گفتگو کردن با بچه ها کار سختی است و آنها تصور می کنند که این کار باعث می شود فرزندانشان حرمت آنها را حفظ نکنند اما غافل از این هستند که با این کار به فرزندانشان آموزش گفتگو و مذاکره می دهند و این مهارت را در آنها پرورش می دهند. از این طریق فرزندان یاد می گیرند تا خواسته های خود را با زبان گفتگو مطرح کنند و گوش شنوایی هم برای درک دیگران داشته باشند .

همچنین هنگامی که والدین در موضع توانایی و قدرت هستند ولی از به کار بردن زور برای تحقق خواسته هایشان خودداری می کنند، کودکان هم یاد می گیرند زمانی که نسبت به والدین در موضع قدرت قرارگرفتند همین رفتار را انجام دهند. 

در دوران دبســتان، کــودکان پرحرفتر هســتند و ایــن موضــوع به اولیــا فرصت مناســبی میدهــد تا هم شــنونده ی خوبی برای حرفهایشان باشــند و هم از میان حرفها، کودکانشــان را بهتر بشناســند و نکاتی را که نیــاز دارند بیاموزند، کشــف کنند. خوب شــنیدن یعنی به حرفها، درددلها، گلایه ها و حتی دســت اوردهای موفقیت آمیز کودک خود گوش کنیم؛ اما منتقد و سرزنشگر نباشیم. بشنویم و همدردی کنیم. بشنویم و از خودش بخواهیم برای مشــکلش راهکاری ارائه کند. سپس در میان نظرات خودش، نظر خودمان را هم مطرح کنیم و از او بپرسیم که درباره ی ایده ی ما چه احساســی دارد. خوب شنیدن بسیار پیچیده است و به تامل و صبوری نیاز دارد.

اصل سوم : حفظ نزدیکی رابطه

یکی از بدیهی ترین مهارت های فرزند پروری این است که برای داشتن فرزندانی شاد و موفق  و صمیمی نباید کاری کنیم که فاصله بین ما و فرزندانمان زیاد شود. به عبارت دیگر نباید فرزندانمان را تهدید ، تحقیر ، تنبیه و یا تطمیع کنیم.

همچنین در مواردی که با فرزندانتان اختلاف نظر دارید و خود را حق به جانب می دانید قبل از هر اقدام و یا رفتاری از خود سوال کنید که آیا این کار شما را به هم نزدیک می کند و یا باعث دوری شما از فرزندتان  می شود ؟

برای رعایت این اصل بهتر است خوب صحبت کنید و به شکل صحیح با فرزند خود همفکری داشته باشید

به جمالتــی که بین شــما و فرزندتان ردوبدل می شــود، دقت کنید. نگاه والدفرزندی را به نگاه دوســتانه تبدیل کنید و به جای ســرزنش و نصیحت، از نظرســنجی اســتفاده کنید. به طور مثال، به جای اینکه بگویید: برو تکالیفت را انجام بده، بهتر اســت بگویید: نظرت چیســت که در ســاعتی که من مطالعه میکنم، تو هم در کنار من تکالیفت را انجام دهی؟ نظرخواهی و همدلی همیشــه بیشــتر از دســتوردادن اثربخش است. اینکه کودکتان بداند در تمام کارها مشوق او هستید و نظرش را در کارها می پرسید، بهترین زمینه برای برای برقراری رابطه ای نزدیک با اوست.

فرزندان  به مشــورت و همفکری با شما نیاز دارند. گاهی برای تصمیماتی که می گیرند، به راهنمایی و نه دســتور، نیاز دارند. لذا بهتر است  به جای امرکردن، پیشنهادها و دیدگاههای خودتان را با بیانی ساده با کودکتان در میان بگذارید و به او فرصت بدهید تا به پیشــنهاد شما فکر کند. از طرفی شما هم به همفکری و مشــورت با فرزندتان نیاز دارید. به جای اینکه سلیقه خودتان را به فرزندتــان تحمیل کنید، با او همفکری کنیــد و نظرش رادرباره تصمیماتی که برای او یا در خانه برای خانواده می گیرید، جویا شوید.

اصل چهارم  برقراری اعتماد

یکی دیگر از موارد مهمی که باید والدین در ارتباط با موضوع فرزند پروری مورد توجه داشته باشند این است که اعتماد سازی کنند یعنی اینکه به فرزندان خود بفهمانید که هرکاری کنند ویا هر حرفی بزنند آنها را طرد نخواهید کرد. البته منظور این نیست که در زمینه هایی که  با آنها مخالف هستید هم  از آنها حمایت می کنید.

حمایت کردن و طرد نکردن با همدیگر متفاوت است و بچه ها این تفاوت را متوجه می شوند. در واقع منظور این است که فرزندان متوجه این موضوع شوند که رابطه شما با آنها از هر چیز دیگری ارزش و اهمیت بیشتری دارد و در هر شرایطی والدین آمادگی کمک کردن و راهنمایی آنها را دارند.  

اصل پنجم آموزش مسئولیت پذیری به فرزندان

والدین باید به فرزندانشان یاد دهند که مسئولیت انتخاب های خود را بر عهده بگیرند البته مسئولیت پذیری به معنای تنبیه نیست .چرا که تقریبا تمام بچه هایی که تنبیه می شوند وقت و انرژی خود را صرف فرار از تنبیه و یا مقاومت در برابر آن می کنند .

 نکته ای که باید مورد توجه قرار داد این است که کودکان باید فقط طعم طبیعی رفتار های خود را بچشند  و نه بیشتر.  مثلا وقتی در مورد زمان خواب فرزندتان با او بحث می کنید می توانید به او حق انتخاب بدهید یعنی او زمان خوابش را مشخص کند اما این نکته را هم بداند که برای اینکه فردا در مدرسه سرحال باشد نیاز دارد تا خواب کافی داشته باشد.

زمانی که بچه ها مطمئن می شوند که با  آنها دشمنی ندارید بهتر حرف شما را گوش می دهند .  زمانی که والدین در مورد رفتارهایی مثل لباس پوشیدن، غذا خورد و خوابیدن به بچه ها حق انتخاب می دهند می توانند اثرگذاری بیشتری روی آنها داشته باشند و فرزندان از این طریق اعتماد بیشتری نسبت به والدین خواهند داشت.

  فرزندان زمانی که به والدین اعتماد داشته باشند بیشتر به حرف ها و توصیه های آنان گوش می دهند چرا که می فهمند توصیه های والدین ناشی از محبت و دوست داشتن آنها است.

گردآوری و تدوین: کلینیک مشاوره گاج