اهمیت خواندن کتابهای غیردرسی در تابستان برای دانشآموزان مقطع ابتدایی
با فرارسیدن فصل تابستان و تعطیلات تابستان یکی از دغدغههای والدین دانشآموزان ابتدایی سرگرم کردن فرزندانشان در خانه است. سرگرمی که در کنار پر کردن زمان آنها برای آنها مفید نیز باشد. همه میدانیم که میزان مطالعه در هر کشوری یکی از شاخصهای مهم توسعه و پیشرفت آن کشور محسوب میشود. اینکه افراد خارج از فضای تحصیل و مدرسه و دانشگاه به مطالعه در زمینههای مختف بپردازند به آنها کمک میکند که سواد، تجربه و آگاهی بالاتری داشته باشند و از آن مهمتر ذهنی باز نسبت به مسائل پیرامون خود پیدا کنند. عادت به مطالعه چیزی است که پایه آن از دوران کودکی در افراد شکل میگیرد و خانواده و مدرسه به عنوان دو نهاد مهم در تربیت کودکان میتوانند نقش مهمی در ایجاد و تقویت این عادت در کودکان داشته باشند. علاوه بر اینکه مطالعه در تابستان کمک زیادی به شکلگیری عادت مطالعه میکند، میتواند بر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان نیز تاثیر مستقیمی داشته باشد. این موضوع خصوصا درباره دانشآموزان ابتدایی که تازه خواندن و نوشتن را آموختهاند اهمیت بیشتری پیدا میکند. مطالعه کتابهای غیردرسی میتواند تاثیر مثبتی روی مهارت روانخوانی بچهها نیز داشته باشد.
در این مقاله میخواهیم به دلایل اهمیت و راههای تشویق دانشآموزان به مطالعه کتابهای غیردرسی در تابستان بپردازیم.
مطالعه کتابهای غیردرسی میتواند مزایای مختلفی برای افراد و به ویژه دانشآموزان داشته باشد. از جمله این مزایا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1.توسعه مهارتهای زبانی و ارتباطی و تقویت هوش کلامی:
خواندن کتاب به طور مستقیم بر افزایش دایره واژگان دانشآموز کمک میکند. دایره واژگان مجموعه کلماتی است که هر کس یاد گرفته و از آنها استفاده میکند. هر چه این دایره وسیعتر باشد، فرد توانایی بیشتری در سخنوری، مذاکره و متقاعد کردن افراد، خواهد داشت.
2.تقویت حس همدلی:
دانشآموز با خواندن کتاب، خود را جای شخصیتهای داستان میگذارد و از این طریق یاد میگیرد دنیا را از زاویه دید افراد دیگر نیز ببیند. با این کار دانشآموز میآموزد ذهنیت و احساسات دیگران را به خوبی درک کند و با خوب درک کردن دیگران، میتواند در تعامل با افراد مختلف در زندگی، همدلانه برخورد کند.
3.تقویت قوه تخیل:
بسیاری از ابزارها و امکاناتی که ما در زمان حال داریم حاصل تفکر خارج از چهارچوب و خلاقانه گذشتگان است. خواندن کتاب و داستانهای مختلف شرایطی را فراهم میکند که بتوان خلاقانه فکر کرد و از چهارچوبهای معمول ذهن فراتر رفت. با مطالعه بیشتر میتوان این مهارت را در خود تقویت کرد که خود باعث میشود بتوانیم کارهای نوآورانه و جدید در زندگی انجام دهیم.
4.تقویت مهارت تفکر انتقادی:
تفکر انتقادی یکی از مهمترین مهارتهایی است که در تمام مراحل زندگی میتواند راهگشای فرد باشد. این نوع از تفکر به معنای قابلیت فکر کردن روشن و منطقی راجع به یک موضوع است. این ویژگی به افراد کمک میکند تا بتوانند متفاوت و از زاویهای جدید به مسائل نگاه کنند و راههای جدیدی برای حل مسائل بیابند.
5.آشنایی با دیدگاه و فرهنگهای مختلف:
خواندن کتابهای مختلف خصوصا کتابهای داستانی این امکان را به افراد میدهد که با داستانها، افسانهها و مشخصههای فرهنگی ملیتهای مختلف آشنا شوند.
6.ایجاد علاقه به یادگیری مادام العمر:
دانشآموز با خواندن کتابهای غیردرسی که مربوط به حوزه علاقهاش است و یادگرفتن نکات جدید از دل کتابها، لذت یادگیری را میچشد و شیرینی این یادگیری او را به سمتی میبرد که بخواهد رفتن به دنبال یادگیری را در تمام عمر سبک زندگی خود قرار دهد.
همه اینها نمونهای از فواید مطالعه غیردرسی در ایام تابستان است که دانشآموز با پرداختن به آن میتواند به دست آورد. اما چه راهکارهای عملی برای تشویق دانشآموزان به مطالعه وجود دارد. با چه ترفندهایی میتوان دانشآموزانی که مطالعه را به عنوان یک ارزش در جامعه نمیبینند، به مطالعه علاقهمند کرد؟ چطور میتوان کتاب را به کودکان دبستانی معرفی کرد که در مقابل بازیهای ویدیویی و تلفنهای همراه، جذابیت آن را ببینند و به سمت آن بیایند.
1.خودمان مطالعه کنیم.
کودکان بیشتر از هر روشی به شیوه تقلید و مشاهده میآموزند. اینکه خانواده هزاران کتاب برای دانشآموز تهیه کنند، میز و چراغ مطالعه برای او بخرند، دائما از اهمیت و فواید مطالعه به او بگویند اما هرگز خودشان کتابی نخوانند، به هیچ وجه دانشآموز را به مطالعه تشویق نمیکند. اما دانشآموزی که مادر و پدر خود را در حال مطالعه میبیند، نسبت به مطالعه کنجکاو میشود و علاقه به مطالعه در او نهادینه میشود.
2.فراهم کردن شرایط و محیط مطالعه:
اینکه برای دانشآموزمان فضای مناسبی تهیه کنیم و حوزه علاقه او را بشناسیم و کتابهایی با موضوعات حیطه علاقهاش را به او هدیه دهیم بستر خوبی را برای هدایت او به سمت مطالعه فراهم میکند.
3.دانشآموز را به سمت مطالعه هدایت کنیم نه اجبار!
مطالعه باید از روی اختیار، علاقه و با اشتیاق باشد. اینکه مادری کتاب را دست فرزندش بدهد و یا دائما در پاسخ سوالهایش بگوید برو کتاب بخوان نوعی اجبار است و کودک را به این مسیر علاقهمند نمیکند. اما والدین میتوانند به شیوههای نامحسوس فرزندشان را به این مسیر دعوت کنند. مثلا گذاشتن کتابهای مختلف نزدیک جایی که معمولا فرزندشان مینشیند نوعی دعوت به مطالعه است. حتی اینکه اگر کودک سوالی پرسید با هم بروند و جواب سوالش را از کتابی پیدا کنند نوعی هدایت نامحسوس او به مطالعه است.
4.به اشتراک گذاری مطالبی که میخوانیم.
وقتی خانواده در کنار هم نشستهاند صحبت از کتابهایی که خواندهاند و نظرشان درباره کتابها، میتواند باعث تشویق کودک به مطالعه شود. کودک در این شرایط علاقهمند میشود که او هم کتابی بخواند و در این موقعیت حرفی برای گفتن داشته باشد.
مطالعه کتابهای غیردرسی فواید بسیاری دارد که باعث میشود بتوان به آن به عنوان یکی از بهترین گزینهها برای پر کردن اوقات فراغت دانشآموزان در تابستان به آن نگاه کرد. سرگرمی که در دلش آموختن است و تجربه کسب کردن از دل ممکنها و ناممکنها. والدین عزیز میتوانند با معرفی درست مطالعه، کتابهای خوب و روشهای درست مطالعه، دانشآموزان را به این مسیر دعوت کنند و آنها را در مسیری قرار دهند که میتواند زندگی آنها را در تمام عمر تحت تاثیر قرار دهد.
گردآوری و تدوین :کلینیک مشاوره گاج