رقابت با دیگران یا با خود؟ کدام بهتر است؟
در دنیای امروز، رقابت بخش جداییناپذیری از زندگی ماست. بسیاری از دانشآموزان برای رسیدن به بهترین نتایج و موقعیتها، خود را درگیر رقابت با دیگران میکنند. اما آیا این رقابت همیشه مفید است؟ آیا رقابت با دیگران به ما کمک میکند؟ در ادامه ، به موضوع رقابت و ابعاد مختلف آن خواهیم پرداخت.
نوعی از رقابت، رقابت با دیگران است. این نوع از رقابت دانشآموز را به شدت درگیر خود میکند. چند مورد از مضرات رقابت با دیگران عبارتست از؛
افزایش استرس و اضطراب
وقتی تلاش میکنیم همیشه از دیگران جلوتر باشیم، فشار زیادی به خود وارد میکنیم و همیشه کسی هست که از ما بهتر باشد. این موضوع باعث میشود دائما در حال تحمل فشار باشیم و این فشار باعث کاهش تمرکز و انرژی ما شده و در نتیجه، عملکردمان به طور طبیعی کاهش مییابد.
کاهش اعتماد به نفس
در رقابتهای ناسالم، ممکن است خود را با کسانی مقایسه کنیم که شرایط یا تواناییهای متفاوتی دارند و این شرایط و تواناییها که در بسیاری موارد تحت تسلط ما نیست تاثیر بسزایی بر نتایج دارند. این مقایسه غیرواقعبینانه، باعث کاهش اعتماد به نفس و احساس ناکافی بودن میشود. دانشآموزانی که دائما خود را با دیگران مقایسه میکنند، ممکن است حس کنند که هرگز نمیتوانند به اهدافشان برسند.
ایجاد حس حسادت و نارضایتی
رقابت ناسالم میتواند حس حسادت و نارضایتی را در دانشآموزان به وجود آورد. این احساسات منفی نه تنها بر روحیه فرد تاثیر میگذارند، بلکه میتوانند روابط دوستانه را نیز تخریب کنند. حسادت باعث میشود فرد به جای پیشرفت، تمرکز خود را روی موفقیتهای دیگران بگذارد.
از دست دادن انگیزههای درونی
دانشآموزانی که فقط برای رقابت با دیگران تلاش میکنند، انگیزههای درونی خود را از دست میدهند. زمانی که هدف تنها برتری بر دیگران باشد، احساس رضایت درونی و شوق برای یادگیری واقعی کاهش مییابد. دانشآموزی که تنها هدفش برتری بر دیگران است چون به هدفش نمیرسد، انگیزهاش تقویت نمیشود و رفته رفته انگیزهاش را برای اقدام و عمل از دست میدهد.
اما نوع دیگری از رقابت، رقابت با خود است که میتواند به رشد و پیشرفت کمک زیادی کند، انگیزه ما را برای اقدام افزایش دهد و علاوه بر این موضوع فشار و اضطراب کمتری را نیز به ما وارد کند. وقتی تمرکز خود را روی بهبود مهارتها و دستیابی به اهداف خود قرار میدهیم، نتایج مثبت زیادی نیز حاصل میشود که به چند مورد از آنها اشاره خواهیم کرد.
تقویت اعتماد به نفس
رقابت با خود به دانشآموزان این امکان را میدهد تا بهبودهای کوچک و مستمر خود را مشاهده کرده و به آنها افتخار کنند. این تقویت اعتماد به نفس به دانشآموزان کمک میکند در موقعیتهای دشوارتر به تواناییهای خود اطمینان داشته باشند.
افزایش انگیزه برای پیشرفت واقعی
وقتی دانشآموزان هدفشان را پیشرفت شخصی و بهبود عملکرد خود قرار میدهند، انگیزه بیشتری برای یادگیری و تلاش خواهند داشت. این انگیزه، برخلاف رقابت ناسالم با دیگران، بهطور مستمر باقی میماند و باعث میشود دانشآموزان با تمرکز و اشتیاق بیشتری به سمت موفقیت حرکت کنند.
ترویج نگرش مثبت
رقابت با خود به دانشآموزان یاد میدهد که هر شکست یا موفقیتی، قدمی به سوی بهبود و رشد است. این نگرش مثبت به آنها کمک میکند تا در هر مرحله از زندگی، دیدگاهی مثبت و سازنده داشته باشند و از تجربهها بیاموزند.
افزایش تمرکز و کاهش استرس
دانشآموزانی که تنها هدفشان پیشرفت خودشان است، کمتر دچار استرس و فشارهای اضافی میشوند. تمرکز بر بهبود عملکرد خود و تلاش برای دستیابی به اهداف واقعی، آنها را به سمت آرامش ذهنی و تمرکز بالا هدایت میکند.
از تمام این نکات میتوان نتیجه گرفت که رقابت با دیگران اگر به شکل ناسالم باشد، تنها منجر به استرس، کاهش اعتماد به نفس و کاهش انگیزه میشود. در مقابل، رقابت با خود به دانشآموزان فرصت میدهد که رشد و پیشرفت واقعی را تجربه کنند و انگیزههای درونی خود را تقویت کنند. اگر هدفمان رشد فردی و رسیدن به موفقیت باشد، رقابت با خود بهترین راه است.
گردآوری و تدوین : کلینیک مشاوره گاج