اختلال یادگیری
به نام خدا
موضوع: کودکان مبتلا به اختلال یادگیری
چکیده:
اختلالات یادگیری یا Learning Disability و یا LD می تواند به شکل های مختلفی در افراد بروز کند و بخش انبوهی از موارد را در بخش معاینات بالینی به خود اختصاص می دهد. ناتوانی های یادگیری طیف وسیعی از ناهنجاری ها و مشکلات را در بر می گیرد، این نقایص ممکن است در توانایی کلامی و بیانی کودکان اتفاق بیفتد، یا اینکه به شکل افت هوش ریاضی و یا حتی به شکل مشکل در خواندن و نوشتن بروز پیدا کند. در هر صورت، والدین در این مورد باید کاملا آگاهانه به رفتارها و توانایی های کودکشان توجه کنند.
باید توجه داشت که والدین و مربیان و معلمان کودک که بیشترین شناخت را از رفتارها و واکنش های کودک دارند باید به خوبی با علائم و نشانه های ناتوانی در یادگیری کودکان آشنا باشند و این مشکلات را با بازیگوشی و شیطنت کودک اشتباه نگیرند.
در واقع این کودکان از لحاظ بهره هوشی در سطح نرمال قرار دارند اما به دلایل مختلف توانایی آنها در یکی از موضوعات درسی مثل ریاضی، خواندن، املا و ... پایین تر از سطح نرمال است.
ویژگی کودکان مبتلا به اختلال یادگیری:
اصطلاح اختلال یادگیری، از نیاز به تشخیص و خدمت به دانش‌آموزانی برخاسته است که به‌طور مداوم در کارهای درسی خود با شکست مواجه می‌شوند و در عین حال درچهارچوب سنی کودکان استثنایی نمی‌گنجند. ظاهری طبیعی دارند، رشد جسمی و قد و وزن‌شان حاکی از بهنجار بودن آنان است. هوش آنها کمابیش عادی است، به خوبی صحبت می‌کنند، مانند سایر کودکان بازی می‌کنند و مثل همسالان خود با سایرین ارتباط بر قرار می‌کنند. درخانه نیز یاری‌های لازم را دارند و کارهایی را که والدین به آنان واگذار می‌کنند به خوبی انجام می‌دهند. لیکن توانایی لازم برای به جریان اندازی اطلاعات برای بیان کردن و به ویژه، نوشتن را ندارند. پس با توجه به مشخصات کلی این دانش‌آموزان، می‌توان آنها را در گروه جدیدی به نام دانش آموزان با اختلال یادگیری قرار داد و گفت این دانش آموزان در یک یا چند فرایند روانی که به درک کردن با استفاده از زبان شفاهی یا کتبی مربوط میشود، اختلال دارند که این اختلال می‌تواند به شکل عدم توانایی کامل در گوش کردن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن، هجی کردن یا انجام محاسبات ریاضی ظاهر شود.
اختلالات رایج:
• خوانش پریشی: یک اختلال مربوط به زبان که در آن، فرد در درک کلمه های نوشتاری مشکل دارد. ممکن است از آن، با عنوان اختلال در خواندن و یا اختلال خوانش، نام برده شود.
• محاسبه پریشی: یک اختلال ریاضی که در آن، فرد در حل مسائل حساب و درک مفاهیم ریاضی، مشکل دارد.
• نوشتار پریشی: اختلال مربوط به نوشتن که فرد مبتلا، در نگارش حروف و یا نوشتن در یک محدوده مشخص، مشکل دارد.
• اختلالات پردازش دیداری و شنیداری: اختلالات عصبی که در آن، فرد با وجود دیدن و شنیدن به صورت نرمال، در درک زبان مشکل دارد.
• اختلالات یادگیری غیرکلامی: یک اختلال عصب شناختی که در نیمکره سمت راست مغز پدید می آید و سبب بروز مشکلاتی در عملکردهای پردازش بصری-فضایی، شناختی، سازمانی، ارزیابی و کلی میشود.
عوامل موثر در بروز اختلال یادگیری:
عوامل بسیار زیادی در بروز اختلالات یادگیری دخیل هستند که مهم ترین آنها عبارتند از:
1.تولد زودرس کودک
2.وزن کم هنگام تولد
3.تغذیه ناسالم یا نامناسب (مثل وجود مسمومیت با سرب)
4.پرورش در محیط با استرس و اضطراب
5.کم رنگ بودن رابطه عاطفی مادر و پدر با فرزند
6. عدم توجه مربی یا معلم به فرزند می توانند زمینه ساز ناهنجاری های رفتاری به شکل اختلال در عملکرد یادگیری در کودک باشند.
راه های تشخیص:
برای تشخیص اختلال یادگیری در کودکان ابتدا باید مشخص شود که کودک از لحاظ هوشی در حد نرمال قرار دارد و به دسته کودکان استثنایی مربوط نمی شود. برای این کار معمولا با تست های مختلف کودک را محک میزنند و جنبه های مختلف هوش را با آزمونهایی همچون آزمون هوش وکسلر کودکان، مکعب کهس، تفسیر نقاشی گودیناف و ... می سنجند.
اگر کودک از لحاظ بهره هوشی در حد نرمال بود باید آزمونهای پیشرفت تحصیلی از او گرته شود تا دقیقا نقاط ضعف و قوت آموزشی مشخص شود.
همچنین از لحاظ سلامتی حس هایی مثل بینایی، شنوایی، هماهنگی اعضای بدن و ... باید بررسی شود تا اگر مشکلی وجود دارد دقیق مشخص شود.
راه های درمان:
راه های درمان اختلالات یادگیری در رویکرد های مختلف روانشناسی متفاوت هستند و لازم به ذکر است بهترین زمان برای درمان اختلالات تا پایان سال چهارم یا پنجم ابتدایی است و بعد از اختلال با قدرت بیشتر تثبیت شده و درمان آن سخت تر میشود.
چند راهکار درمانی عبارتند از:
1. برای درمان اختلال یادگیری با روش‌های فرایند و تکلیف ابتدا سطح مهارت کودکان را ارزیابی کرده سپس با توجه به سطح کودک به او تکلیف داده و در مراحل بعدی درجه دشواری تکلیف بیشتر میشود. در این روش آموزش فرایند و تکلیف در دستور کار قرار می‌گیرد.
2.در روش شناختی رفتاری با کار بر روی باور‌ها و رفتارها تغییرات را در شخص ایجاد می‌کنند. برای کودکان روش‌ها می‌تواندبه شکلی متفاوت انجام شود:
_آموزش کارکردهای اجرایی حافظه فعال و بازداری پاسخ
_خودارزیابی آموزش راهبردهای خود نظم دهی
_آموزش مبتنی بر هوش‌های چندگانه گاردنر
_خودآموزی
_خود نظارتی
_بازآموزی اسنادی
3. امروزه با استفاده از ابزار پیشرفته در فرایند آموزش و درمان می‌توان روند درمان را آسان‌تر کرد. انجام یکی از روش‌های درمانی به همراه روش آموزش چند رسانه‌ای می‌تواند نتایج مطلوبی را در پی داشته باشد. برخی از موارد این روش شامل موارد زیر میشود:
_روش چندرسانه‌ای آموزشی
_چندرسانه‌ای آموزشی دیکته یار
_بسته آموزشی چندرسانه‌ای
منابع:
- goftarenategh.ir
- savagenome.com
- draleyasin.com
- salamateaval.com
- کتاب کودکان مبتلا به اختلالات یادگیری/ نویسنده : ارشد روانشناسی مهدی نوری